provizora ebleco por vidi la Powerpoint version.
Proviz
La paroĥa salono de la pregejo Sankta Jozefo en Berlino Wedding estis bone plenigita vendrede, la 19-an de aprilo 2024. Post la vespera meso je la 19a vespere multaj paroĥanoj kaj gastoj kunvenis por aŭskulti prelegio pri la signifo de Esperanto por Max Josef Metzger.
La tuta semajno ĉirkaŭ la datreveno de lia morto la 17-an de aprilo okazis diservoj, florkrona ceremonio ĉe la Memortabulo en Willdenowstrato 8, rondiroj en la turneo de la kvartalo, la malfermo de ekspozicio en la kripto. Esperanto estis specife menciita en la invitlo: Dum tiu tempo, Metzger ankaŭ estis tre engaĝita al la internacia artefarita lingvo Esperanto, kiu por li estas modelon kontraŭ la tiama naciismo.
En la prelego Roland Schnell ne nur estas traktata la periodo en Graz kiel administra direktoro de Mondpacaverko Kruco Blanka” , sed li ankaŭ menciis la partoprenon en la la 8-a Germana packongreso en Berlino 1919, kie li diris laux la protokolo: Kiel specialan praktikan taskon por la paco mi rekomendas uzi Esperanton en ĉiuj kluboj, kio signifas ke ni per tio ricevas ĝin plej verŝajne internaciaj rilatoj.
Metzger estis vokita de Prof. Ude al Graz,stis alportita ĉar ambaŭ havis tre proksimajn opiniojn pri paco kaj abstinado. Vico de organizoj translokiĝis en oficejojn en konstruaĵo apud Karmeliterplatz kaj multaj menciis Metzger kiel administran direktoron: ekzemple Paulusverlag (eldonejo), “Mondpacaverko Kruco Blanka””. Poŝtkarto montras tion la domon kun sia nomo en Esperanto.
En Graz, unu el liaj multaj taskoj estis la prizorgado de gejunuloj de la “Gardanĝelo-Asocio” (Schutzengelbund). Interalie kiel redaktoro de “Katolika junulara gazeto” (Katholische Jugendzeitung). En tiu ĉi rolo li prelegis pri…
la ĉiutaga gazetaro raportis kun laŭdo. Li apenaŭ parolis pri teologiaj demandoj
sed en junulara maniero pri demandoj de la ĉiutaga vivo
Politiko kaj naturscienco.
Tie li menciis en raporto pri internacia konferenco en Svislando.en la
Esperanto unuafoj Ĉi tio ŝajnas esti la kazo ĉe junaj legantoj
esti renkontita kun tia intereso, ke baldaŭ okazos Esperanto-kurso
tiu ĉi monata revuo estis establita.
En 1920 li preparis vojaĝon al Nederlando, kie li intencis partopreni en diversaj kongresoj. Ĝi okazis en Hago en aŭgusto okazis la Esperanta Kongreso (UK), la unua post la mondmilito, kaj samtempe la VI. Katolika Esperanto Universala
Kongreso de Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista (IKUE), Antaŭ tio li partoprenis en ekonomia kongreso kaj post tio li devis iri rekte al Kongreso de la Internacia Modereca Movado.
En la katolika Esperanto-movado okazis reformo de la maljunigita organizo IKUE
(Internacia Katolika). Metzger proponis fuzion kun la Mondpacaverko Kruco Blanka, kiun li estris. Kruco”. Ĉe la kunvenoj de la VI. Katolika Esperanto-Kongreso la membroj entuziasmiĝis pri tiu ĉi ideo kaj akcepis kaj fine fondis organizon nomitan “Internacio Katolika” kiel kontraŭpezilon al la Komunista aŭ Socialisma Internacio.
Post kelkaj monatoj da optimismo, la rilato malklariĝis dum 1921, ĉar kelkaj en la estraro de IKUE opiniis, ke ĝi ne estas laux la ideoj de Hago. La rolo de la Membro-revuo, al kiu servis kiel la ekonomie luktanta “Espero Katolika” ĉe IKUE. Metzger estis akuzita ke li intencas krei konkuradon per “Katolika Mondo”. Pliaj punktoj de kritiko estis ke Metzger ne dogme insistis pri Esperanto ĉe la unua IKA-kongreso en Graz 1922, sed ankaŭ akceptis kontribuojn en aliaj lingvoj. La kritiko de IKUE estis, ke IKa ne sufice multe aktivas por Esperanto.
En la sekvanta monatoj la konfliktoj akrigxis La Katolika Mondo estis eldonita kiel monata gazeto ĝis 1928 en formato de gazeto. Max Josef Metzer ĉiam estis menciita kiel redaktoro, kvankam li nur foje kontribuas tekston au raportis s pri sia agadoj. Li partoprenis en multaj internaciaj kongresoj pri paco kaj en ekumenaj konferencoj.
Paralele disvolviĝis la projekto de junulara organizo (Mondjunularo Katolika, MOKA), kiu estis intence sendepend. MOKA okazigis kongresojn kaj junularajn tendarojn ĝis la nazia antaŭeniĝoigis la laboron pli malfacila kaj poste tute neebla.
En la 1920-aj jaroj, la situacio en Graz iĝis pli malfacila por Metzger. Li iĝis ĉiam pli popularaLaŭleĝaj disputoj implikitaj, foje laborleĝaj problemoj kun dungitoj, sed ankaŭ la fiasko de la
WIGE, la katolik-bazita ekonomia socio kiun li fondis. La socialdemokratia kaj
Komunista ĉiutaga gazetaro uzis tion por blasfemi la avidan pastron kiu malobservis liajn noblajn principojn
malkaŝas.
Ekzistis eĉ risko de elpelo el Aŭstrio ĉar li ne prirezignis sian germanan civitanecon
havis.
Metzger decidis transpreni sanatorion por eksaj alkohululoj en Meitingen apud Augsburg
akceptenda, kiu tiam fariĝis la sidejo de la firmao, kiu ankaŭ estis fondita de im
“Kristo la Reĝa Societo” iĝis.
En “Heroldo de Esperanto” li ofertis la eblecon por pasigi feriadon en sana atmosfero kun freŝa aeron, fizika aktiveco kaj vegetara manĝaĵo. Kompreneble sen alkoholo kajTabako.
Jarojn poste li trovis sian finan ripozejon en la tombejo en Meitingen
Post la ekzekuto en Brandenburg, lia korpo estis provizore entombigita en Berlino.
En la katolika Esperanto-mondo ĝi estis konsiderata tre polemika ĝis la 1960-aj jaroj
Personeco. La disputoj kun IKUE iom post iom efikis
Kiam li estis ekzekutita, li estis konsiderita prave kondamnita krimulo.
En 1964, Walter Mudrak, kiu konis Metzger persone kaj partoprenis kelkajn el liaj projektoj. verkis eseon pri la vivo de en “Espero Katolika” de la monata revuo de IKUE. kun la titolo Metzger (MARTIRO POR LA PACO KAJ UNUECO EN KRISTam
En 1971 estis longa artikolo en “Kontakto”, la junulara revuo de Tutmonda Esperanto-Organizo (tejo).de Ulrich Lins, kiu baziĝis sur la aktuala stato de informo.t
24-paĝa eldono estis publikigita por la Universala Kongreso de Esperanto (UK) en Aŭgsburgo en 1987
La menciojn en Espero Katolika kolektis Antonio De Salvo en 2008
La kialo estis, ike aperis en Italio (cxe la granda katolika eldonejo San Paolo) libro kun
leteroj de pastro Max Josef Metzger:Max Joseph Metzger. ‘La mia vita per la pace’, a cura di Lubomir Zák. SanPaolo – 2008 – pp. 270 – euro 18,00
La recenzo aperinta en la katolika gazeto “Avvenire” mencias liajn rilatojn
kun Esperanto:http://www.mascellaro.it/web/index.php?page=articolo&CodAmb=1&CodArt=21981
Pri Metzger (pri kiu okazas la beatiga proceso) Espero Katolika skribis
plurfoje:
http://www.esperokatolika.org/ek19611965/ek1964_04.htm
http://www.esperokatolika.org/ek19811985/ek1983_0708.htm
http://www.esperokatolika.org/ek19811985/ek1983_10.htm
http://www.esperokatolika.org/ek19811985/ek1983_12.htm
http://www.esperokatolika.org/ek19811985/ek1985_12.htm#6
http://www.esperokatolika.org/ek19861990/ek1987_07.htm#15
http://www.esperokatolika.org/ek19911995/ek1991_01.htm#7
Korajn salutojn
