Lunde ĉe Viktoriaparko – marto 2024 – Maltrankvilaj tempoj – kun kontempla Esperanto

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg).

Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

4-a de marto 2024, 19h30

„Maltrankvilaj tempoj – kun kontempla Esperanto “ – Diskuto kun Philipp Sonntag

Philipp Sonntag kiel fizikisto kaj politiksciencisto esploris pri militkaŭzoj, militsekvoj kaj militprevento. Kiel verkisto li okupiĝis pri la signifo de tempoatestantoj kaj pri aktualaj problemoj de la socio el nekutima rigardpozicio.

Liaj pensoj pri problemoj de la nuntempo kaj pri la ebloj de la Esperanto-movado kontribui al la solvo vi povas legi en la ELBB-blogo. Pri tio li deziras diskuti kun interesataj esperantistoj la 4-an de marto.

retpaĝaro de Philipp Sonntag

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

Posted in Montags am Viktoriapark | Tagged | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – marto 2024 – Maltrankvilaj tempoj – kun kontempla Esperanto

Ĉiutago apud krizoj

Maltrankvilaj tempoj – kun kontempla Esperanto              februaro / 2024

Dr. Philipp Sonntag / https://www.philipp-sonntag.de / ELBB / Membro de Reto Estonteco (http://www.netzwerk-zukunft.de/), kaj de la laborgrupo “Berlina Paco-Konferenco” de la “Domo de Unuiĝintaj Nacioj, Berlino“ (AK HVN)

Esperanto delonge taŭgas por ĉiaj aferoj, kiel antaŭvidis L. L. Zamenhof. Ĝi intencis
certigi pacan kunvivadon inter najbaroj en la ĉiutaga vivo en la urbo Bjalistoko –
malgraŭ malsamaj gepatraj lingvoj. Sur ĉi tiu bazo, la ĝene nenecesaj argumentoj
devus esti venkitaj.

La krizoj nun fariĝis multe pli severaj.
Ĉiuokaze Esperanto bezonas “ĝisdatigon“.

Kio estas nekutima estas la vasta gamo de aplikado – de ĉiutaga ĝuo ĝis la sopirata
krizadministrado. Ĉiam temas pri la socia rolo de Esperanto. Oni devas rimarki, ke tiu
ĉi rolo estis politike pli aktiva antaŭ cent jaroj ol nun. Jam estis kelkaj ekziste minacaj
krizoj dum la evoluo de Esperanto. Ni dediĉas nin pli al la ĝua ĉiutaga vivo ol al la
krizoj. Almenaŭ tio ĉiam donas klarajn ekzemplojn pri tio, kiel Esperanto povas esti
pragmate utila kiel lingvo.
Sed por kio? Ĝi estis fondita por ŝanĝoj en politiko, kaj por „Konfido-Kreantaj Iniciatoj
(KKI)“; = en la germana: „Vertrauensbildende Maßnahmen (VBM)“. Ĝisdatigo inter
aliaj aferoj por “festo” estas pripensenda en la venontaj kelkaj jaroj. Sed unue raporto
de “festo” fine de 2023.

Sopiraj esperoj

Ĉu estis kialo por “festa humoro” fine de 2023? Estis, kiel kutime, amika renkontiĝo
de esperantistoj. Ĝi havis literaturan aliron al la politikaj defioj. Laŭlitere, ĝi estis
farebla spagato inter interna maltrankvilo kaj trankviligaj kristnaskaj festoj.
Laŭ UEA (Zbigniew Galo / Jukka Pietiläinen: UEA – En Konscio de Esperantistoj;
kava-pech (2015, p. 56):
„Eblas trovi tri ĉefajn grupojn de esperantistoj:
1. Homoj, al kiuj ideaj motivoj estas gravaj
2. Homoj, al kiuj praktika uzado de Esperanto estas grava
3. Homoj, kiuj okupiĝas pri Esperanto plejparte pro kutimo kaj hobio.“

Esperanto estis fondita por solvi akrajn sed regeblajn krizojn. Ĉi tio havis iom da
sukceso antaŭ ĉirkaŭ cent jaroj. Kiel Esperanto povas nuntempe provi ludi ian rolon
en la traktado de la enormaj krizoj tutmonde? Interalie mankas certa malstreĉo en
membildo. Tial estas malfacile adekvate modernigi la identecon de Esperanto.

Ĝuiga ĉiutaga vivo kiel elirejo por la premo de akraj krizoj
En la “festo” de ELBB, kiu okazis kiel kutime fine de la jaro en 2023, oni provis trakti
la akrajn defiojn arte (satire kaj vide). Unue, mallonga raporto kiel loza enkonduko.
Temas pri ĝua ĉiutaga vivo sur la fono de ekzisteme minacaj krizoj.
Ni estas socipolitike nevideblaj. Sed ni volas esti vidataj kaj aŭdataj. Eĉ – pure simbola
– reptilia cerbo povis helpi ĉe la festo. Ĝi estis knara ĝojo por infanoj kaj
esperantistoj. Ĝi estis ĉi tiu mirinda plenigita krokodilo de HABA, vidu www.haba.de
Eble nia reptilia cerbo volas, ke ni unue elkriu nian streĉon:

Tolerebla dozo da „krokodilado“ (lude ĉe “festo 2023”)

Sed ĉu ni povas, eĉ devus, poste trankviliĝi? Ni vivas en ĝenaj tempoj: homoj, eĉ
ŝtatoj, ofte argumentas provoke, senespere, eĉ ĝis hororo. Ni esperantistoj de pli ol
cent jaroj volas kontribui al ĉi tiu mondo per signo de espero por pli bona diskuta
kulturo. Bedaŭrinde, ni havis malmulte da sukceso kaj ofte perforte kverelis unu kun
la alia.
Sed ĉi tiu mondo vere estas maltrankvila. “Krokodili” sole nervozigas nin, t.e. tuj kiam
ni ne parolas Esperanton sed aliajn lingvojn. Fakte, nia mondo ĝenas
plurmaniere. Temas pri manĝado kaj/aŭ pri esti manĝata. Nur “Krokodili” povas nervozigi nin esperantistojn, tio estas, tuj kiam ni ne parolas Esperanton, sed preferus aliajn
lingvojn. Eble estas risko pri estu manĝata.
Tion ilustras bildo de la fotisto Helmut Newton kun Pina Bausch, ŝi estas preskaŭ
formanĝita en la buŝo de krokodilo, vidu preskaŭ terure mirindan bildon:
https://www.falter.at/zeitung/20221011/newton

Kaj jes, ni vivas en maltrankvilaj tempoj: Homoj, ofte eĉ ŝtatoj, ofte argumentas
provokeme, senespere, eĉ ĝis teroro. Sed, almenaŭ unufoje jare, ĉe nia festa
renkontiĝo, kiel la hodiaŭa, ni volas esti vere pacaj. Por fari tion, ni unue devas elkrii
nian streson kaj poste trankviliĝi:
Jes, do ĉi tiu mondo estas efektive terura. Ni loĝas meze de:
Teruro!
Hororo!
Nekredeble!
Fulmotondro!

Ĝuste meze de tiaj mondoj ni kiel esperantistoj ŝatus kontribui per signo de espero,
por pli bona debatkulturo, jam de pli ol cent jarojn. Bedaŭrinde ni havis malmulte da
sukceso, kaj ni ofte perforte kverelas, unu kun la alia. La paca kolombo estas
emfazita.
Kion ni faras por paco? Ekzistas ekz. UMEA (La Universala Medicina Esperanto-
Asocio. Ĝi estis fondita en la jaro 1908 por disvastigi kaj apliki Esperanton en
medicinaj rondoj. Kion diras UMEA nun pri la milito en Ukrainio? Pripensu por tio:
Christoph Klawe ĉe https://esperanto.berlin/paco/umea-ukrainio/ kun sia artikolo
“Milito en Ukrainio”:
“La rusa armeo invadis Ukrainion kaj komencis militon. Tio ŝokis nin ĉiujn kaj
finis longan periodon de paco en Eŭropo. Kiel oni povas esti vera esperantisto
sen esti forte kaj firme kontraŭstaranta al ĉiuj militoj ĝenerale, kie ajn ili
okazas?”

Sed kiel oni povas tion atingi? Ĉi tio estas dilemo. Apenaŭ estos spontanea certeco.
Mi provis pligrandigi la abundon da opcioj kaj doni detalajn sugestojn – per mia teksto
(komence nur en la germana).
https://esperanto.berlin/wpcontent/
uploads/2023/11/UpdateEspHomaufDeu.pdf
„Herausforderungen für Identität und Entwicklung von Esperanto vor dem
Hintergrund aktueller Krisen“ („Defioj por la identeco kaj evoluo de Esperanto
sur la fono de nunaj krizoj – provizore sen teksto en Esperanto)“
Sovaĝa postvivado validas por la tuta homaro, ne nur por ni. Nia reptilia cerbo ŝatas
okupiĝi. Ni koleriĝas kontraŭ iu reptilia cerbo. Ni ŝatus manĝi ĝin:

                      Nia Homaranismo volas, ke la reptilia cerbo estu mole boligita
Dizajno Sonny Sonntag.

Ĉi tio validas por la tuta homaro, ne nur por ni. Kio helpas? Aforismo kaj poemo por
tio:

                               “Ni estas socio de homoj, kiuj troigas unu la alian!”

Ĝuste tion faras la reptilia cerbo de ĉiu homo, kiu havas genetike 500 milionojn da
jaroj. Tiel estas ĉe ĉiu homo, taskoj devas esti plenumitaj. Samtempe temas ankaŭ pri mildigo de la maldolĉa streso. Eble tiel:

Mi volas malstreĉiĝi

Kun fluanta sinteno,
kun leĝera lingvaĵo.
Jes, mi deziras esti tute malstreĉita ĉirkaŭe –
kiel gistopasto
sur varma kaĥela forno,
fluante el varma bovlo
flui malsupren milde.
Mi volas eluzi min,
ĝuste tiel, tro-mema, nur por mi mem,
kontraŭ-aĵo ŝprucaĵo, lipruĝo, dentopasto
ŝmiri ĉion en miajn harojn,
ĉiuj stiloj
kiel frizisto
kun ĝardena tondilo
celebri,
por mia propra
bonfarto.

Ĉiu reptilia cerbo sentas sin trankvile, ĝuste tiel!

Dizajno Sonny Sonntag

La ĉefa afero estas, ke ni homoj sentas nin multe pli komforte kaj civilizite ol
krokodiloj. La krizoj de la mondo ofte baziĝas sur necivilizita lingvo. Ĉi tio validas ne
nur por krokodiloj, kaj ne nur por “krokodilado”. Ankaŭ ni mem provas malmulte
argumenti. Ni memorigas nin mem eviti krokodilojn. Agrabla manĝo kune povas
deturni la atenton de la reptilia cerbo.

Tute neniu sento de krizo

Bildo: Sabine Kaemmel

Daŭripova Esperanto
Hodiaŭ, krizoj jam delonge estas parto de tutmonda kunteksto. Apenaŭ ekzistas
“facile regeblaj” krizoj. Ĉiu ekzemplo estas “iel” speciala. Preskaŭ ĉiuj ĉirkaŭ la tuta
mondo estas alarmitaj kiel preskaŭ neniam antaŭe.
Kiel esperantistoj, ni povas pruvi kaj kontribui kelkajn spertojn. Mi nomos kvar akrajn
aktualajn temojn, por kiuj mi havas antaŭstrukturitajn alirojn.
Ĝi komenciĝis – el la hodiaŭa perspektivo, preskaŭ senkulpe sendanĝera – en
Bjalistoko. Aferoj daŭras en preskaŭ groteska maniero kun la – “nekredeble” por tiel
diri – “kontraŭkonstitucia” disputo en tuta Pollando pri kiel trakti la amaskomunikilaron
– kaj kun la maltrankviliga rolo de Pollando tra Eŭropo en la milito proksime de la
landlimo.
Kion ni povas fari? Agi kiel la dirigento Barenboim, kiu elvokis malgrandan artan
muzikgrupon per bonaj instrumentoj de “ĥoro de tutmondaj kriegantoj”? Li
karakterizas la esperon pri paca evoluo, kiu estu fundamenta por esperantistoj.

Estas atentebloj por tutmondaj krizoj. Mi elstarigas kvar interretajn:

1. Kolapso kaj alikonstruo de socioj. Akuta afero, kiu montras la hektikan ritmon
de modernigado de katastrofo kaj civila protekto. Registaraj fiaskoj povas
rezultigi grandegan konsekvencan damaĝon. La necerteco de minacataj socioj
ankaŭ estas aspekto en la sekvaj tri temaj areoj.

2. Jen esprimlibereco, konfuzo de opinioj, kaj perforto de opinio. Tutmonde, KKI
(Konfido-Kreantaj Iniciatoj) dezirindaj paŝoj kiel la ŝlosilo al daŭra paco) estas
en malalta punkto. Tio neniel validas nur por areoj kiel Mezoriento kaj Tajvano
– kaj simile al la diverseco de opinioj ene de Germanio. La memorkulturo, kiu
estas nuntempe observata, montras, ke homoj, kiuj pretas uzi perforton, eĉ
teroristoj, estas preskaŭ “breditaj”. Homaranismo priskribas la kernpunktojn de
barbareco. Esperanto povus montriĝi kiel neŭtrala platformo por CBM – simile
al la Pugwash-konferencoj por la politika kontrolo de nukleaj armiloj.

3. Ciferecigo kun KI kaj KE. Fakuloj argumentas pri kiel AI povas disvolviĝi kiel
helpema kaj/aŭ riska. Ebla KE (artefarita emocio) povus interveni kiel sekva
atendata paŝo. Akraj EU-regularoj estas parte instinktaj kompromisoj, ankoraŭ
sen efikec-bazita indico. Programaro por AI kaj KE estas ambaŭ aplikoj de
planlingvoj mem. Ĉu Esperanto povas esti ekzemplo de kiom da diplomatio kaj
takto necesas por disvolvi AI kaj KE “humane” – kaj kion tio signifas?

4. Antaŭ kaj post naskiĝo: deziroj kaj sortoj de infanoj kaj gepatroj. La
memorkulturo malkaŝas amarajn suferojn evitindajn – tute konkrete, sed tre
malfacilajn. Ekzemple, konsekvenca tutmonda unu-infana politiko povus eble
eĉ renversi la evoluon de multaj el la konataj ekologiaj renversiĝpunktoj.
Tamen, ĉi tio estas diametre kontraŭa al la tutmonde natura kaj forta deziro
havi infanojn. Homaranismo malkaŝas barbarecon. Ĝi estas ilo por pesi
opciojn.

Eble grupoj de Esperanto (kiel UEA, DEB, ELBB, ktp.) estu tute sendependaj de ĉiuj
potencostrukturoj por atingi efikan ŝanĝon, aŭ kuraĝaj, kiel fajfiloj. L. L. Zamenhof
komencis politike. Ni estas preskaŭ nevideblaj socie. Ni estus kun “atendu-kaj-vidu“ –
opinio, nur “observantoj”. Ni devus rekoni ke kiam temas pri respondeco, ĉar ĉi tiuj
estas du efektive embarasaj, malestimaj vortoj. Por ni ĉio temas pri trovi nian propran
identecon. Tiam gravas specifi ilin koncerne respondecon en akutaj krizoj. Tiam ni
povas vidigi nian hom-amikan potencialon – kaj eble eĉ igi ĝin soci-politike efika.

Philipp Sonntag

Posted in Montags am Viktoriapark | Tagged | Comments Off on Ĉiutago apud krizoj

Metzger 13a de Marto 2024

Metzger, la 13-an de marto Aŭgsburgo

Estas senchava, ke memora evento okazos en Augsburg la 13-an de marto 2024 okaze de la 80-a datreveno de lia morto la 17-an de aprilo 1944. Ĉi tie li trovis sian finan ripozejon en la tombejo de Meitingen-la 27-an de aprilo 1968.

Antaŭ la Christkönigs-Institut, St.-Wolfgang-Str. 14 estas stumblostono kaj estas steleo antaŭ la katedralo en Aŭgsburgo .

Li vivis en la Christkönigs-Institut, post Graz kaj antaŭ Berlino en la 1930-aj jaroj.

En Haus Sankt Ulrich, Augsburg, okazos en 2024 vespera aranĝo kun muziko. La 13-an de marto 2024 6:00 p.m. ĝis 9:30 p.m.

Prelegoj en germana lingvo

ATESTANTO DE FIDO, PACO-AKTIVULO, VIKTIMO DE NAZIOJ

En honoro de Frato Paulus – Patro Max Josef Metzger dum la 80-a datreveno de lia martireco

La Diocezo de Augsburg, kiel la aranĝanto, skribas :

Paco kiu devas daŭri

La katolika pastro kaj martiro Dr. Max Josef Metzger (1887-1944) estas konsiderata viziulo kiu estis decide engaĝita al internacia paco kaj ekumenismo. Se, dum sia tempo, kiu estis ruinigita de la du mondmilitoj, li senlace kaj konstante batalis por mondo sen milito, religia malpaco, alkoholo, viando kaj cigareda konsumo, liaj sugestoj ŝajnas nuntempaj.

Patro Max Josef kuniĝas kun Papo Francisko en la malakcepto de milito kiel krimo kontraŭ la homaro unuflanke kaj la konvinko aliflanke, ke homa mondo nur povas estiĝi per la engaĝiĝo de ĉiuj por la paco: “ Kie estas tia spirita. bezono kiel hodiaŭ ,” li skribis 1921, “ĉiu kristano estas vokita de Dio labori kune; li ne devas resti trankvila, sed devas agi” . Pelita de sia kredo, la freiburga pastro fondis verkojn kaj iniciatojn kiel la Instituto Kristo Reĝo, kiu ekzistas en Meitingen apud Augsburg ekde 1928, kie li prenis la nomon Frato Paŭlo. Lia neŝancelebla engaĝiĝo kaŭzis spektakloproceson kaj morton sur la eŝafodo la 17-an de aprilo 1944.

Dr. Christoph Schmider, kiu estis membro de la historia komisiono en la Ĉefdiocezo de Freiburg kadre de la beatigo, raportas pri la vivo kaj laboro de Fr. Paulus.

Por sia prelego ĉi-vespere, Peter Brause, iama juĝisto ĉe la Federacia Kortumo, unuafoje entreprenis ampleksan juran analizon de la mortkondamno de la Popola Tribunalo en 1944 kaj precipe de la sekvoj de tiu ĉi procezo en la germana. postmilita justico: “La sufero kaj morto de la ekzekutita pastro havis la plej grandan efikon al la germana postmilita justico. Ilia laboro ankoraŭ ŝokas kaj hontigas nin hodiaŭ.” Dr. Prelego de Brause de Prof. Dr. Christoph Becker.

Dr. Ludwig Rendle finas la vesperon kun la nuna perspektivo pri la paclaboro de P. Metzger, pri kiu li doktoriĝis.


Eniro estas senpaga kaj la evento ankaŭ povas esti sekvata interrete se vi anticipe registriĝas.

 

Posted in virtueller Kongress, Vortrag | Comments Off on Metzger 13a de Marto 2024

Perloj de Esperanto-novelarto el Berlino

Al la 61-a naskiĝdatreveno de Lena Karpunina

Lena hodiaŭ havas sian firman lokon en la historio de la originala Esperanto-literaturo.*

Lena Karpunina voĉlegas el sia libro en Kafejo mittendrin la 19-an de februaro 2001Foto: Fritz Wollenberg

Lena Karpunina voĉlegas el sia libro en la Kafejo mittendrinen la 19-an de februaro en 2001, Foto: Fritz Wollenberg

 

 

Ŝia naskiĝtago la 17-an de februaro estas bona okazo por legi unu el ŝiaj rakontoj. Por la Lena-Karpunina-vespero kadre de la serio Lunde ĉe Viktoriaparko mi elektis du rakontojn: La motorciklo kaj Mortpafitaj pomoj. Ambaŭ noveloj estas legeblaj en ŝia libro La bato kaj peras profundan enrigardon en la vivon de la aŭtorino.

Kiam ŝi havis 16 jarojn, la patro aĉetis por ŝi motorciklon. Ŝi ne deziris ĝin. Ŝia unua veturo fariĝis katastrofo. Legante la rakonton oni ridegas, sed ankaŭ sentas kompaton kaj konsternon. Alternas la sentoj. La priskribo de ekskurso al magia montara lago nome Iskanderkul enhavas denove multe da situacia komikeco. Sed ankaŭ estas amdeklaro de la aŭtorino al sia hejmregiono – Duŝanbeo en la valo kun la pitoreske ĉirkaŭantaj montoj,

Jam en aĝo de 3 jaroj ŝi kun la gepatroj translokiĝis de la rusa regiono Kaluga en la ĉefurbon de Taĝikistano, kie ŝi plenkreskiĝis kaj vizitis la Taĝikan Ŝtatan Politeknikan Instituton. Poste ŝi laboris kiel inĝeniero en la aŭtoindustrio.

En 1988 ŝi lernis Esperanton, partoprenis la tendarojn de la Soveta Esperanto-Junulara Movado kaj aliajn Esperanto-aranĝojn. Finfine ŝi mem instruis la lingvon.

Kvankam la rakonto Mortpafitaj pomoj kontraŭe al la unue menciita rakonto ne estas skribita en mi-formo, la enhavo permesas la konkludon, ke ĝi estas aŭtobiografia.

Lena rakontas pri vizito de virino ĉe parencoj en Duŝanbeo post jaroj de foresto. Ŝi serĉas spurojn de la intercivitana milito (1992-1997).

Lena mem en 1992 decidis, resti en Germanio, edziniĝis en Berlino al la esperantisto Gerd Bussing kaj entreprenis prelegvojaĝojn por prezenti Taĝikion.

En Duŝanbeo la heroino de la rakonto spertas ŝajne normalan vivon kvazaŭ la milito tute ne okazis. Sed finfine onklo Aleksej rompas la silentadon kaj rakontas, ke la 16-jara filino de kolego kune kun amikinoj aĉetis pomojn en la bazaro kaj parolante kaj ridante kun la pomoj sur la brakoj transiris straton, kie subite haltis buso, el kiu saltis militiste vestitaj viroj, kiuj mortpafis la knabinojn, verŝajne pro la vestaĵoj, kiuj malkaŝis, ke la knabinoj devenas de la Pamiro

Lena per vizito de voĉlegado el verkoj de premiitoj de la Belartaj Konkursoj dum la UK en Prago en 1996 estis instigita mem verki novelojn, el kiuj 18 estis premiitaj aŭ honore menciitaj en Belartaj Konkursoj.

Ŝiaj verkoj aperis en Esperanto-revuoj kaj kiel kolektoj libroformaj en 2001 kaj 2007 (La bato kaj Neokazinta amo).

Ŝi entreprenis aŭtorvojaĝojn al Granda Britio kaj Francio kaj al renkontiĝo de verkistoj en Kroatio. Tie ŝi ne nur voĉlegis el siaj libroj, sed ankaŭ kantis kaj ludis gitaron.

Ekde 2001 ŝi estis membro de la Esperantllingva Verkista Asocio, ekde 2008 Akademio Literatura de Esperanto. Ŝin ligis amikeco kun la elstara verkistino Marjorie Boulton. Sed ŝi ankaŭ havis kontaktojn al la populara verkistino Spomenka Štimec.

En 2010 ŝi estis elektita membro de la Akademio de Esperanto pro siaj literaturaj meritoj.

Lena estis aktiva membro de la Esperanto-Ligo Berlino. Ŝia frua morto en 2013 estis grava perdo por la Ligo.

Henryk Wenzel en 2017 aperigis legindan eseon pri ŝi en la Jubilea Libro de Esperanto-Asocio Berlino-Brandenburgio.**

*Carlo Minnaja kaj Giorgio Silfer: Historio de la Esperanta Literaturo. Kooperativo de Literatura Foiro, La Chaux-de-Fonds 2015 (Geschichte der Esperanto-Litaratur), S. 526–527.

*Josip Pleadin: Leksikono de verda plumo. Leksikono pri Esperantlingvaj verkistoj. Grafokom kunlabore kun Esperantlingva Verkista Asocio, Durdevac 2006, (Lexikon esperantosprachiger Schriftsteller), S. 121–122.

**Henryk Wenzel: Memore al Lena Karpunina (1963–2013). En Fritz Wollenberg (Red.): Esperanto. Lingvo kaj kulturo en Berlino kaj Brandenburgio 111 jaroj, Jubilea Libro 1903-2014, Esperanto-Asocio Berlino-Brandenburgio (Hrsg.), Mondial, Novjorko – Berlino 2017 (Kontribuoj en la germana kaj en Esperanto), ISBN 978-1-59569-340-2.

Fritz Wolleneberg

Posted in Uncategorized | Tagged , , | Comments Off on Perloj de Esperanto-novelarto el Berlino

Lunde ĉe Viktoriaparko – februaro 2024 – Lena-Karpunina-vespero

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg).

Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

5-a de februaro 2024, 19h30

„Lena-Karpunina-vespero“

La berlina Esperanto-verkistino Lena Karpunina (1963-2013) povus festi la 17-an de februaro sian 61-an naskiĝdatrevenon. Tiuokaze ni rerigardos al ŝiaj vivo kaj verko kaj voĉlegos el ŝiaj rakontoj.

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

Posted in Lesung, Montags am Viktoriapark | Tagged , | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – februaro 2024 – Lena-Karpunina-vespero

Bona komenco 2024

Ĉi tiu artikolo ne legeblas en Esperanto.

Posted in Uncategorized | Comments Off on Bona komenco 2024

Zamenhof trandonas la bastonon al la juna generacio

Posted in Uncategorized | Comments Off on Zamenhof trandonas la bastonon al la juna generacio

Zamenhoffesto 2023

La nova urbogvidilo „De Aleksandra Placo al Marx-Engels-Forumo” aperos en novembro

Jam denove esperantistoj el Berlino kaj Brandenburgio invitis al Zamenhoffesto, kiu okazis la 2-an de decembro 2023 en la jam tre tradicia renkontiĝejo de la distrikto Lichtenberg, kiu nomiĝas Kiezspinne („kvartala araneo“). Estas bona afero koni la ejon kaj la tie laborantajn homojn.

La preparoj de la aranĝo daŭris, sed finfine la programo pretis. Pro eraro ni jam invitis al la 25-a de novembro, sed ni povis revidi la daton, do venis 40 personoj al nia Zamenhoffesto, ĉu dum la tuta aranĝo aŭ nur dum horo. Inter ili estis ankaŭ estis 10 geamikoj el Szczecin. Ankaŭ ni tre ĝojis pri la partopreno de samideanoj el Magdeburg kaj Halle, kiuj alvenis aventure per trajno.

La festo estis bela fino por la jaro 2023. Ni bone celebris la naskiĝdaton de la kreinto de la internacia lingvo Esperanto. Samtempe ja ankaŭ tiu tempo estas dediĉita al la Esperanto-libro, pro tio ne nur funkciadis la tradicia libroservo de Johano Pachter dum la tuta tempo de la aranĝo, sed ankaŭ estis prezentitaj diversaj libroj. Inter tiuj troviĝis la gvidlibroj pri regionoj en Berlino, kies verkisto estas Fritz Wollenberg.  Ronald Schindler prezentis la librojn de Helga Plötner, kiu ĉiukajere prezentis 16 famajn geesperantistojn per desegnitaj portretoj kaj tekstoj pri ties vivo kaj meritoj.

La festprelegeton prezentis Philipp Sonntag, kiu kiel kasisto ĉifoje ne prelegis pri mono, sed pri «Maltrankvilaj tempoj – kun kontempla Esperanto», ligita kun enketo por la partoprenantoj. Sed ankaŭ estas invititaj ĉiuj aliaj, kiuj deziras plivigligi la Esperanto-vivon en Berlino, Brandenburgio kaj aliloke.

Ĉiuj ĉeestintoj ĝuis la koncerton der Stefo (Stephan Schneider), kiu prezentis multajn novajn kantojn el sia repertuaro. Bedaŭrinde li ne restis pli longe inter ni.

Margarete Bastian kun helpanto prezentis mallongan teatraĵon kun la nomo «Sur la monto la vento blovas», kiu baziĝas sur popolkanto el Bavario.

Grandan tempospacon niaj geami-koj el Szczecin dediĉis al Wisława Szymborska, pola Nobel-premiita poetino. Krzysztof Łobacz kaj la kunvenintoj prezentis ties vivon kaj diversajn poemojn. Temis pri tre altranga prezentaĵo kaj ĉiuj gajnis grandan aplaŭdon.

Memkompreneble la kutimaj frandaĵoj ne mankis. Okaze de la posttagmeza kafumado eblis gustumi de kristnaskaj kukoj kaj ĉokoladaĵoj. La polaj geamikoj denove kunportis bongustajn bakaĵojn kaj i.a. papavan paston.  Pro financaj aferoj ni ne mendis apartan vespermanĝon de la kunvenejo, tamen ĉiu trovis ion por manĝi kaj trinki. Ulrich Brandenburg, iama prezidanto de Germana Esperanto-Asocio aldonis ĉipsojn kaj oranĝan sukon, kiuj restis de la 100-a Germana Esperanto-Kongreso, okazinta en 2023 en la urbo Brunsvigo. Interesaj memoraĵoj.

Ĉifoje ni organizis pli da tempo por interparoli. Tion deziris la partoprenintoj de la pasintaj Zamenhoffestoj.

Kelkfoje dum la vespero eblis aŭskulti kelkajn kristnaskajn kantojn de la pola kantistino Anna Osmakowicz, prezentita de Roland Schnell.

Cetere la sekvonta Zamenhoffesto jam  okazos la 30-an de novembro 2024 en la sama domo. Do jam notu la daton por certigi vian partoprenon!

Ronaldo

Jam denove esperantistoj el Berlino kaj Brandenburgio invitis al Zamenhoffesto, kiu okazis la 2-an de decembro 2023 en la jam tre tradicia renkontiĝejo de la distrikto Lichtenberg, kiu nomiĝas Kiezspinne („kvartala araneo“). Estas bona afero koni la ejon kaj la tie laborantajn homojn.

La preparoj de la aranĝo daŭris, sed finfine la programo pretis. Pro eraro ni jam invitis al la 25-a de novembro, sed ni povis revidi la daton, do venis 40 personoj al nia Zamenhoffesto, ĉu dum la tuta aranĝo aŭ nur dum horo. Inter ili estis ankaŭ estis 10 geamikoj el Szczecin. Ankaŭ ni tre ĝojis pri la partopreno de samideanoj el Magdeburg kaj Halle, kiuj alvenis aventure per trajno.

La festo estis bela fino por la jaro 2023. Ni bone celebris la naskiĝdaton de la kreinto de la internacia lingvo Esperanto. Samtempe ja ankaŭ tiu tempo estas dediĉita al la Esperanto-libro, pro tio ne nur funkciadis la tradicia libroservo de Johano Pachter dum la tuta tempo de la aranĝo, sed ankaŭ estis prezentitaj diversaj libroj. Inter tiuj troviĝis la gvidlibroj pri regionoj en Berlino, kies verkisto estas Fritz Wollenberg.  Ronald Schindler prezentis la librojn de Helga Plötner, kiu ĉiukajere prezentis 16 famajn geesperantistojn per desegnitaj portretoj kaj tekstoj pri ties vivo kaj meritoj.

La festprelegeton prezentis Philipp Sonntag, kiu kiel kasisto ĉifoje ne prelegis pri mono, sed pri «Maltrankvilaj tempoj – kun kontempla Esperanto», ligita kun enketo por la partoprenantoj. Sed ankaŭ estas invititaj ĉiuj aliaj, kiuj deziras plivigligi la Esperanto-vivon en Berlino, Brandenburgio kaj aliloke.

Ĉiuj ĉeestintoj ĝuis la koncerton der Stefo (Stephan Schneider), kiu prezentis multajn novajn kantojn el sia repertuaro. Bedaŭrinde li ne restis pli longe inter ni.

Margarete Bastian kun helpanto prezentis mallongan teatraĵon kun la nomo «Sur la monto la vento blovas», kiu baziĝas sur popolkanto el Bavario.

Grandan tempospacon niaj geami-koj el Szczecin dediĉis al Wisława Szymborska, pola Nobel-premiita poetino. Krzysztof Łobacz kaj la kunvenintoj prezentis ties vivon kaj diversajn poemojn. Temis pri tre altranga prezentaĵo kaj ĉiuj gajnis grandan aplaŭdon.

Memkompreneble la kutimaj frandaĵoj ne mankis. Okaze de la posttagmeza kafumado eblis gustumi de kristnaskaj kukoj kaj ĉokoladaĵoj. La polaj geamikoj denove kunportis bongustajn bakaĵojn kaj i.a. papavan paston.  Pro financaj aferoj ni ne mendis apartan vespermanĝon de la kunvenejo, tamen ĉiu trovis ion por manĝi kaj trinki. Ulrich Brandenburg, iama prezidanto de Germana Esperanto-Asocio aldonis ĉipsojn kaj oranĝan sukon, kiuj restis de la 100-a Germana Esperanto-Kongreso, okazinta en 2023 en la urbo Brunsvigo. Interesaj memoraĵoj.

Ĉifoje ni organizis pli da tempo por interparoli. Tion deziris la partoprenintoj de la pasintaj Zamenhoffestoj.

Kelkfoje dum la vespero eblis aŭskulti kelkajn kristnaskajn kantojn de la pola kantistino Anna Osmakowicz, prezentita de Roland Schnell.

Cetere la sekvonta Zamenhoffesto jam  okazos la 30-an de novembro 2024 en la sama domo. Do jam notu la daton por certigi vian partoprenon!

Ronaldo

Posted in Zamenhoffest, Lichtenberg, Kiezspinne | Comments Off on Zamenhoffesto 2023

Lunde ĉe Viktoriaparko – januaro 2024 – Elementoj de la Brazila Karnavalo

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg).

Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

8-a de januaro 2024, 19h30

„Elementoj de la Brazila Karnavalo“

Komence de la nova jaro denove la arĥeologo kaj lingvisto Roberto da Silva Ribeiro el Brazilo prelegos en Berlino, ĉi-foje pri la elementoj de la Brazila Karnavalo.

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

Posted in Vortrag, Montags am Viktoriapark | Tagged , | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – januaro 2024 – Elementoj de la Brazila Karnavalo

UK 2024 kaj la lingvaj problemoj en afriko

Ĉi tio estas problemo, kiu povas esti solvita nur en generacioj, kaj dum ĉi tiu tempo evoluo eble kaŭzis multajn aferojn, kiuj ŝajnas neeblaj hodiaŭ. Se oni estus parolinta pri la ebleco atingi Kilimanĝaron per direktebla aerŝipo antaŭ 20 jaroj, kiel oni faris ĉi tie en la kongreso antaŭhieraŭ, oni laŭte ridus, same kiel antaŭ momento kiam Esperanto estis menciita kiel ebla. lingua franca; vi ne konas ĝin, sed vi malaprobas ĝin. Se la angla lingvo aŭ kolombo-angla enradikiĝas en germanaj kolonioj sub germana registaro, tio estas unu signo de multaj, kiuj almenaŭ parolas favore al ekzamenado de la demando de neŭtrala helplingvo, artefarita komunikilo. Ni ne devas permesi, ke la lingvo de fremda potenco dominĝu en niaj teritorioj, kaj ne eblas fari unu el la denaskaj lingvoj la normlingvo por ĉiuj kolonioj. Ne tiel ni eliras el plurlingveco. Ĝi ne estas malsama ol en Eŭropo. Esperanto ne estas lingvo, kiu celas anstataŭigi la naciajn lingvojn, sed prefere apud ili kiel simpla komunikilo sama por ĉiuj, same kiel la svahila aliĝis al la eŭropaj, aziaj kaj afrikaj lingvoj tie parolataj en Orienta Afriko. Ankaŭ la svahila estis artefarite vastigita por povi respondi al la nuna kultura stato; ĉe Esperanto, tio, kio okazis tie hazarde, estis nur sisteme farita. Kompreneble, nuntempe oni ne pensas fari Esperanton la lingua franca en la kolonioj, sed ne estas maleble, ke tio okazos iam, post kiam en Eŭropo estos faritaj progresoj kaj la grandaj ekonomiaj kaj kulturaj avantaĝoj de internacia internacia. lingua franca estis rekonita.

———-

En 1910 la berlina esperantisto Ernst Kliemke parolis en la Kolonia Kongreso en Berlino (6-8 oktobro) pri la temo Esperanto kiel lingvo de komunikado en la orientafrika kolonio. Li respondis al la prelego de Prof. Carl Meinhof (Hamburgo), al kiu tiu ĉi sugesto estis plurfoje farita en leteroj, kiam lia temo estis anoncita.

Kiel direktoro de la “Orientafrika Fervojo”, Kliemke estis en komercaj vojaĝoj al Orienta Afriko, kie okazos la Esperanta Universala Kongreso en Aruŝa en 2024. Li ankaŭ akompanis Bernhard Dernburg en 1907, kiu iniciatis reformon de germana kolonia politiko post sia nomumo kiel Ŝtata Sekretario de la Kolonia Sekcio. Kliemke povis konvinki al li en Morogoro ke etendi la fervojon al Tanganjiko estis en la ĝenerala intereso.

Post kiam Kliemke ne plu povis okupi sian postenon kiel rezulto de la unua mondmilito, li iĝis konata kiel socikritika verkisto (princo sen krono) kaj estis elektita prezidanto de Germana Esperanto-Asocio en 1927. En la lastaj jaroj de sia vivo li simpatiis kun la bahaa religio, kiu multrilate estis proksima al sia propra mondkoncepto.

Lia parolado estas inkluzivita en la kongresa dokumentaro (paĝo 743):

Posted in Uncategorized | Comments Off on UK 2024 kaj la lingvaj problemoj en afriko