Riĉa ekskursa programo vidigis Berlinon, Potsdam (kastelon “Sanssouci” kun unika ŝanco mane vidi objektojn) kaj   kvietige   Spree arbaron. Pli fakaj temoj rilatis la kulturan servon de la Finna Blindulligo (Raimo Tanskanen) kaj la influon de la sociala kaso de Eŭropa Unio al dungado de blinduloj (Arvo Karvinen).

Resume: ĝi estis unu el la plej sukcesaj blindulkongresoj de la jarmilo.

La venontan kongreson organizos ver­ŝajne bulgaraj membroj en Plovdiv (por la jaro 2000).

(Rob Moerbeck, Jan Bemelmans)

Radio ĝenerale

Tutaparte por Esperanto en radio 1999 estas jaro de la interreto. Ja pli kaj pli da esperant­lingvaj radioprogramoj estas aŭd­eblaj tra la Tut-Tera Teksaĵo (pere de tek­no­logio Real). Temas ne nur pri internaciaj ŝtataj stacioj (Varsovio, Tallinn, Vieno kaj Vatikano) sed ankaŭ pri lokaj iniciatoj: jen de Västeräs (kiu antaŭe elsendis nur loke per FM kaj nun akiris mondskalan aŭskul­tantaron), jen de ekaperantaj stacioj, kiuj el­sendas nur interrete: Retradio el Koreio kaj Radio Saluton. Detaloj kaj ligoj ĉe la TTT ejo de Esperanto en Radio:

http://osiek.org/aera aŭ surpapere.

Bruno Masala

EU parlamentano pledas

por Esperanto

Dum la inaŭguro de la UK parolis D ro Christoph Tannert, ano de la Eŭropa Parla­mento kaj membro de la honora komitato de la UK. Li interalie diris jenon (elĉerpaĵoj tradukitaj el la manuskrito): “La Eŭropa Unio aktuale havas 15 membroŝtatojn kun 11 oficialaj lingvoj. Tiom same da oficialaj lingvoj havas la Eŭropa Parlamento, kaj kun la venontaj pliampleksigoj fariĝus 10 pli, se oni restus ĉe tiu principo. Tio ne eblas. Ĉiukaze estas maljusta principo, ĉar en multaj membroŝtatoj ekzistas pli ol unu lingvo. Solvo nur povas esti uzo de dua lingvo komuna por ĉiuj. En la institucioj de la EU la angla jam estas fakte la komu­nikada lingvo. Sed estas tre simpla angla, kaj kiel ĉiuj etnaj lingvoj ankaŭ la angla ne estas neŭtrala politike kaj kulture. Do oni konsideru konstruitan lingvon kiel Espe­ranto. 128 anoj de la Eŭropa Parlamento (pli ol 20%) subtenis iniciaton, kiu postulas Esperanton kiel devigan lernejan fakon. Intertempe mi ankaŭ aliĝis al ĝi. Mi fine citas la filozofinon Hannah Ahrendt: ‘La unuiĝo de la homaro kaj ĝia solidareco ne povas konsisti el tutmonda kontrakto pri unu religio, unu filozofio, aŭ unu registara formo, sed nur el la fido, ke la diverseco montras al la unueco, kiu per la malsamoj samtempe estas kaŝata kaj malkaŝata’. Por tia unueco komuna komunikada lingvo estus plej bona kondiĉo, nome por vivo­plena multeco de lingvoj”.

Raportoj pri fakaj asocioj

Poŝtistoj. Dum la ĉefkunveno de IPTEA prezidanto Veikko Mäki Luopa el Finn­lando raportis, ke en lia hejmlando ekzistas plej multegaj radio telefonoj kompare kun la loĝantaro, nome 60%.

Monda Turismo. 50 personoj ĉeestis la kunvenon kaj aŭdis pri la bona evoluo de la Internacia Asocio “Monda Turismo”, kiu agas mondskale. Ĉimonate okazas vojaĝo al la 2-a Azia Esperanto Kongreso en Hanojo. La kunveno instigas al LKK oj ebligi malaltkostan loĝadon por homoj el malriĉaj landoj.

Kosmologio de Martinus. S. F. Jorgensen laŭdas la kunvenojn de Martinus Instituto pri reenkarniĝo kaj karmo: “La prelego donis inspiron por fariĝi pli bona homo.”

Verduloj. Asocio de Verdulaj Esperantistoj informas pri kontaktoj al Verdaj Eŭropa­Parlamentoj. La franca partio Les Verts subtenas proponon studi kian rolon esperanto povus ludi inter Verdulaj partioj.

Vegetaranoj. Por la unua fojo okazis kurso de Esperanto laŭ Ĉe metodo kaj Mazidum la “The 7th European Vegetarian Union Congress” en de la 18-a ĝis 23-a de julio. La lingvoj de la kongreso estis la angla kaj la germana. Inter la 300 kongresanoj estis 20 lernantoj de diversaj landoj, kaj pluraj daŭrigas la lernadon.

Eŭropa E Unio. Marde okazigis sian duan fermitan kunsidon. Tie elektiĝis la nova “trojko” kaj decidiĝis la EUU membro­kotizoj ankaŭ por la jaro 2000. La trojko konsistas el prezidanto Umberto Broccatelli (Italio), kasisto Hans ten Hagen (Neder­lando), sekretario Katinjo Fetes Tösegi (Aŭstrio).

Litova Stelo. Legantoj kaj legontoj de Litova Stelo ĉe kunveno eldiris kontenton pri enhavo, lingvaĵo kaj aspekto. La redak­toro P. Ĉeliauskas invitis ne nur aboni ĝin (eblas dum la UK ĉe la giĉeto de Litova Stelo), sed ankaŭ kontribui materialon.

Nefumantoj: 33 personoj el 12 landoj ĉe­estis la kunvenon de nefumantoj TADEN. TADEN fondiĝis en 1995/96 kun la celo preventi fumĝenon al aliaj. Oni informis ekz. pri protestoj de la nederlandaj aktivaj nefumantoj kontraŭ publika fumado en TV forumo kaj pri malpermeso de tabak­reklamoj en Eŭropa Unio ekde 2006. Finno konstatis, ke ofte homoj fumas en zonoj de malpermeso, ankaŭ ĉi kongreseje.

IKUE renkontiĝo: Membroj de IKUE (Inter­nacia Katolika Unuiĝo Esperantista) kaj multaj gefratoj kuniĝis plensalone; P. A. Kronenberger invitis raportojn pri agadoj, kaj oni do informis ekz. pri la medalo de toleremo (fare de Societo Zamenhof) al papo Johano Paŭlo 2-a, la nuna “ĉielarka nacio” en Sud Afriko kaj multaj aliaj aferoj. La kunveno bone preparis la kunlaboron en Gliwice dum la venonta Ekumena Kon­greso.

Rondo Kato: 55 katamikoj kunvenis kaj decidis pri estrara kaj kasa raportoj, diskutis pri individua kunlaboro de E katamikoj, pri agado de unuopaj katamikoj en besto­pro­tekta laboro. En Germanio fondiĝis antaŭ tri jaroj katrondo de reciproka helpo. Rondo Kato havas amikojn en pli ol 35 landoj de ĉiuj kontinentoj.

FAME fondaĵo elektis novan estraron. Prezidanto   anstataŭ Stefan Maul   nun estas D ro Werner Bormann, estraranoj D ro Till Dahlenburg kaj Utho Meier.

“Internacia Preĝhoro”: Lundon la 2-an de aŭgusto kunvenis ĉ. 70 homoj el plej diver­saj devenoj religiaj kaj naciaj. En la preĝejo “Am Lietzensee” por komune partopreni “Inter religian Preĝ horon” organizitan de BEL (Bahaa Esperanto Ligo) kune kun WCRP Berlino (World Conference on Religion and Peace). En fratece spirita etoso eksonis sanktaj vortoj el la Biblio, el Korano, el Bagaupo Cito, el budhisma Sutro, ankaŭ el Bahaa Preĝo de la Unueco, kaj speciala Tanka o de OOMOTO pri Esperanto. Post komuna kanto fina en germana kaj Esperanta lingvoj, ĉiuj povis ĝui amikecan interparoladon ĉe malgranda bufedo.

Verkistoj: Esperantlingva Verkista Asocio EVA havis sian jarkunvenon kun ĉ. 20 partoprenantoj, inter ili pluraj verkistoj, sub gvido de Gerrit Berveling. Estis akceptitaj novaj membroj: Tomasz Chmielik (Pol­lando), Anna Löwenstein (Britio / Italio), Dao Anh Kha (Vjetnamio) kaj Gunnar Gälmo (Svedio). La Sveda Akademio kon­firmis al EVA la ricevon de la dokumentoj pri kandidatiĝo de William Auld por la Nobelpremio pri literaturo por la jaro 1999. Estis lanĉitaj pluraj projektoj, interalie pri alvoko al legantoj de kelkaj literaturaj gazetoj elekti 25 plej ŝatatajn aŭtorojn / verkojn en Esperanto. Oni esploros pri ebleco filmi intervjuojn kun verkistoj por starigi arkivon de vidbenda materialo pri Esperantaj aŭtoroj. (S. Štimec)

Deklaracio pri Etnista Humanismo. La kunveno de IKEL je dimanĉo aprobis la Deklaracion por Etnista Humanismo. Laŭ tiu deklaracio la nuna monda situacio estas plurflanke kritikinda, pro tutmondiĝo, kiu okazas en la plej malbona maniero priori­tatigante la interesojn de ekonomiaj potenc­elitoj anstataŭ klopodi solvi mondskale la problemojn de malriĉeco, malsatado, ne­justeco. Eĉ, tiuj grupoj ekspluatas la ekzis­ton de etnaj konfliktoj por akapari al si la disponeblajn rimedojn kaj akiri kontrolon super neleĝaj negocoj kiel vendado de armiloj kaj drogoj. El tio venas ne plu tolerebla ekspluatado de la naturo, kiu kaŭzas katastrofojn kiel la forcejan efekton, kaj militoj, kies superstrukturo estas etna, sed kies efektiva kialo estas ekonomiaj interesoj.

La IKEL membroj do intencas direkti sian agadon al pli justa distribuo kaj uzo de naturaj rimedoj, kiu evitu ekspluatadon super indiĝenaj popoloj kaj ekologiajn kata­strofojn.

Esperantlingva kafejo. Bela kafejo “Verda Dorno” kun trankvila ĝardeno kaj tre mal­altaj prezoj invitas al kafo, teo, kuko, biero, suko aŭ alia. Ĝi troviĝas je kvaronhora pi­eda distanco de la kongresejo proksimume de S haltejo “Raußendorfplatz”. Funkciis dum UK.

Fervojistoj. Kunvenis 76 gekolegoj el 17 landoj. Inĝ. István Gulyás prezidis kaj raportis pri la okazinta 52 a IFEF kongreso en Le Mans (Francio). Estis prelego pri la venontjara “EXPO 2000” okazonta en Hannover, Germanio, inkluzive pri la rolo de la fervoja trafiko. Fakekskurso kondukis al granda fervojo konstruejo en la mezo de Berlino.

Kulturaj ĉefurboj. En la jaro 2000 naŭ urboj estos kulturaj ĉefurboj de Eŭropo: Bologna (IT), Bruxelles (BE), Praha (CZ), Helsinki (FI), Kraków (PL), Avignon (FR), Bergen (NO), Rejkjavik (IS), Santiago de Compostela (ES). Antaŭ pli ol 100 parto­prenantoj oni raportis pri la agado rilate tiun temon kaj pri la ĝisnunaj kontaktoj kun la oficialaj organizo komitatoj. Post la kun­veno la esperantistoj el la koncernaj urboj organizis apartan renkontiĝon por pli bone kunordigi la landajn iniciatojn.

Urso kurso. Surprizo estus milda adjektivo por priskribi, kiel ravita mi fariĝis, kiam mi ĉeestis prezentaĵon de Malcolm Jones pri kurso por infanoj (6  ĝis 10 jaraĝaj). La instrumaterialoj faritaj kun granda dediĉo konsistas el lernolibroj, instrugvidiloj, kvi­zoj, ludiloj, premioj k.a.

UEA komisiono por Ameriko. Ĝi informis pri sia agado en kunsido, kiun ĉeestis 122 personoj. Unu el la eroj estas la revivigo de la serio de amerikaj kongresoj; ĉi jare ĝi okazis en Bogotá. Estis lanĉita la numero 2 de la bulteno “Aktiv Ameriko”, kiu legeblas ankaŭ ĉe http://www.digicron.com/ameriko. Vizitintoj de Sudameriko el Germanio kaj Francio raportis pri siaj vizitoj. Bill Maxey informis pri siaj instruvojaĝoj. Oni emfazis la gravecon de streboj krei kaj fortigi la kontaktojn kun la najbaraj landaj asocioj. Fine de la kunsido la ĉeestantoj malavare donacis monon por la sendado de vortaroj al Kubo.

Komercistoj. Multaj membroj kaj gastoj parto­prenis la jarkunvenon de IKEF (Inter­nacia Komerca kaj Ekonomia Fakgrupo). Prezidanto Franz Braun prezentis raporton pri 1998. En la 15-a jaro de la fakgrupo la membraro kreskis. Finance IKEF estas stabila. Ĝi fruktodone kunlaboras kun pa­ren­ca grupo TAKE (Tutmonda Asocio de Konstruistoj Esperantistaj). Tiucele okazis ankaŭ komuna kunveno. Multaj reklam­anoncoj popularigis diversajn kompaniojn en E movado, kio havigis makleraĵojn al la kaso. La agadplano por 1998   2000 havas tre gravajn taskojn, el kiuj la membroj (kies du­ono estas interretanoj) povas selekti laŭ­vole, kaj ĉiuj povas kontribui al realigo. IKEF havas hejmpaĝon. Oni diskutis la terminaran laboron kaj novaj volontuloj aliĝis al la Terminara Sek­cio.

Verduloj. Renkontiĝon de AVE (Asocio de Verduloj Esperantistaj) partoprenis preskaŭ 100 membroj kaj interesatoj. Ĉe la raporto de la sekretario menciindas, ke videblas la unuaj rezultoj je landa kaj internacia nive­loj. En la franca programo de la Verda Par­tio okaze de la baloto por la Eŭrop Unia Parlamento (EP) estis publikigita propono studi la potencialon de Esperanto por la uzebleco ene de EP kaj EU. Dume por si­mi­la propono en la germana Verda Partio nur voĉdonis 25 % de la delegitoj. AVE klopodas estigi diskuton pri la lingva pro­blemo en la Verda Grupo de EP. Similan paŝeton AVE atingis dum la 2-a Kongreso de la Federacio de Eŭropaj Verdaj Partioj fine de februaro en Parizo. Kunagadis SAT kaj junaj esperantistoj ĉe informstando.

Aŭtomobilistoj. Refondiĝis la faka asocio de aŭtomobilistoj kun reprezentantoj el 11 landoj. La nova nomo de la asocio estas: Aŭtoklubo Esperantista.

Senmone: Kunvenis SIKA (Senmonaj Inter­­ŝanĝoj kaj Alternativo) por plifirmigi sian asocion registrita. La partoprenantoj elek­tis novan estraron kaj raportis pri pas­inta agado. Oni diskutis pri eventuala traduk­teamo por diskonigi informojn pri pluraj temoj urĝaj.

Komunistoj. Internacia Komunista Espe­rant­ista Kolektivo (IKEK) en sia kunveno diskutis pri venonta konferenco en Havano (Kubo), lecionoj el la pasinteco kaj propo­noj por la estonteco.

Ekskurso tra Berlino. Estis interesa kaj agrabla ekskurso. La ĉiĉerono kaj la traduk­anto bonege plenumis siajn taskojn.

Ekskurso “kaŝita orienta Berlino”. La ĉiĉerono, s ino Hella Lanka, lerte kaj klare parolis, eksplikis la interesan Esperanto­historion.

Terminologio. Ĉeestis la kunvenon pli ol 80 interesatoj pri terminologio. Oni aŭskul­tis prelegojn de Wera Blanke pri TEC (Terminologia Esperanto Centro), de Lluis de Yzaguirza i Maura pri neŭtralaj lingviloj por la plejmultoj kaj de Christer Kiselman pri reviziado de PIV. Sekvis informoj pri konkretaj terminologiaj atingoj ĉe forstistoj kaj fervojistoj. Dum vigla diskuto klare sonis la deziro revigligi TEC on, tamen kun ŝanĝita labormaniero.

Strategia forumo. Kunvenis pli ol 50 re­pre­zentantoj de diversspecaj organizaĵoj, kies komuna trajto estas uzado de Espe­ranto kiel komuniklingvo. Komence oni aŭskultis prelegojn de prof. Helmar Frank (AIS) el vidpunktoj scienca kaj kultura, de Franz Joseph Braun (IKEF) el vidpunktoj ekonomia kaj industria kaj de Kep Enderby (ĉi tie nome de EJA) el jura vidpunkto. Por sekvanta vigla diskuto, dum kiu la disku­tantoj ne prezentis siajn organizaĵojn, sed vere strebis direktiĝi al komuna strategia plano, evidente la tempo ne sufiĉis. Tial por la venonta strategia forumo oni volas disponigi minimume 4 horojn.

Matematikistoj. Kunvenis 20 homoj. Interalie oni eksciis, ke prof. Kiselman pre­paris terminaron por la estonta eldono de PIV. Ĝi estas je la dispono de la publiko por komentoj.

Naturkuracado. 140 gekolegoj kaj interes­atoj partoprenis la fakkunsidon de INA. Harald Schicke raportis pri sia laboro dum la pasinta jaro: INA aperigis interreto­paĝojn en E-o (http://www.esp ina.com) kaj la germana (http://www.mz verlag.de);

Ĝi trovis subtenon de germana firmao. S ro Schicke faris prelegvojaĝon en Koreio, kiu trovis vastan eĥon. La ĉefa prelego de la kunveno estis pri aŭtismo.

Studgrupo “Perspektivo”. La naŭ membra grupo prezentis sin al publiko. Ĝi intencas analizi la fenomenon Esperanto kaj esprimi opiniojn, konsilojn kaj rekomendojn.

Sociallaborantoj. La fakorganizo ASLE havis dum UK du kunvenojn. La jarkun­venon dimanĉe partoprenis 21 homoj. Oni re­elektis la estraron. Marde 18 personoj ĉe­estis neformalan kunvenon. Elfriede Blasius el­laboras fakan terminaron pri socialaj espri­moj kaj ĝis nun kolektis ĉ. 400 ter­minojn. La venonta jarkunveno okazos dum Eŭrop Unia E Kongreso en Ostende.

SAT. 40 personoj (SAT membroj kaj interesatoj) partoprenis la kunvenon. Post mallonga prezentado de SAT ekestis multaj demandoj, ekz. pri la celoj de la laborista asocio kaj pri la venonta eldono de PIV.

Samseksamuloj. 35 membroj ĉeestis la fak­kunvenon de la Ligo de Samseksamaj Ge­esperantistoj (LSG). Demisiis prezidanto D ro John Wells. Nova prezidanto estas Arnold Victor. Cetere oni elektis Leon Roijen sekretario kaj reelektis Ulrich Wilke kasisto. La plej tikla demando estis fin­akcepti la nomŝanĝon aprobitan en la antaŭa fakkunsido (Gej Lesba Esperanto­Asocio, GLEA). Oni decidis ne akcepti ĝin, kaj la organizo daŭre restas LSG. Ĉeestis ankaŭ la fondinta membro Peter Danning, kiun oni elektis honora prezidanto.

Mondcivitanoj. Ilian kunvenon partoprenis ĉ. 60 70 personoj, kies triono estis intere­satoj. S ino Charpentier klarigis, kiel kaj kial naskiĝis la organizo en 1949. La ĉefa celo tiam estis “la paco por la mondo”. Oni raportis pri financa problemo por la Monda Bulteno. Estas lanĉita teksto pri starigo de pacministerioj en ĉiuj ŝtatoj ekde la jaro 2000 kaj por senmilita estonto. Kelkaj broŝuroj kaj glumarkoj estas haveblaj ĉe la raportinto s ino Charpentier.

AIS IKU. 80 personoj ĉeestis la prelegon de Prof. Eichorn kaj D ro Fössmeier pri medicino kaj pri komputila sekureco. La du ok lecionaj kursoj kadre de AIS IKU (Internacia Kongresa Universitato) montr­iĝis granda sukceso: Ĝis la lastaj lecionoj la salono estis plena; je la komenco bedaŭr­inde eĉ estis necese rifuzi la aliron al kelkaj malfrue alvenantaj interesatoj. La studentoj estis el ĉiuj plenkreskulaj aĝoj; evidente multaj ĝuis la spiradon de iom da “universitata aero”.

En la kurso pri komputila sekureco okazis fina ekzameno, kaj pluraj kursanoj petis ateston pri partopreno. Danke al la helpo de Prof. Wickström eblis prepari la ateston per komputilo de Humboldt­Univer­si­tato, tiel ke la anoncintoj povis tuj kun­porti siajn atestojn.

AIS San Marino dankas al UEA pro la organizo de AIS IKU kaj al la profesoroj Selten kaj Krause (rektoro kaj vicrektoro de IKU) pro la enkonduka prezentado. Reinhard Fössmeier.

Esperantologia konferenco

okazis ĵaŭde la 6 an de aŭgusto 1999   sub gvido de Marc van Oostendorp   en amfiteatre aranĝ­ita salono Hodler, plenplena de aŭskul­tantoj.

La unua preleganto Christer Kiselman (Svedio) prezentis revivigon de esperanto­logia revuo ESPERANTOLOGIO   ESPERANTO STUDIES, al kies unua kajero kontribuis Marjorie Boulton, Carl Stop Bowitz (el heredaĵo), Paul Neergaard (el heredaĵo), Geraldo Mattos, Detlev Blanke, Sabine Fiedler, Marc van Oosten­dorp kaj Christer Kiselman mem kiel redaktoro.

Ilona Koutny (Hungario) larĝe priparolis problemojn leksikografiajn, subsktrekante signifon de t.n. korpusoj, ampleksaj kolek­toj de samĝenraj tekstoj (sciencaj, teknikaj, beletraj, parolaj, infanaj, junularaj ktp.), kies komputila prilaboro povus rezultigi lingvouzon (oftec liston) en la koncerna ĝenro. En Esperanto mankas precipe parolaj korpusoj (surbendigoj de naturaj inter­paroloj inter esperantistoj) kaj sekve niaj vortaroj nur pale spegulas la efektivan buŝan lingvaĵon de Esperantujo.

Miroslav Malovec (Ĉeĥio) klarigis grav­econ de enkomputiligado de libroj, eĉ jam eldonitaj, por garantii ilian transvivon en la futuron malgraŭ la fakto, ke Esperantujo ne disponas pri tiom granda kvanto da muzeoj kaj publikaj bibliotekoj kiel naciaj lingvoj. (Cetere, la gazetoj jam alportis informon pri prototipo de futuraj libroj: malpeza libra kovrilo, kies internaj du paĝoj estas fakte ekranoj. La leganto sidos komforte en fotelo, per butonoj elektos grandecon de skribo kaj paĝon de unu el 300 verkoj kaŝitaj en la elektronika ĉipo).

Helga Farukuoye (Aŭstrio) prezentis sian laboron en Internacia Esperanto Muzeo de Vieno, kies biblioteko fariĝis parto de la Aŭs­tr­ia Ŝtata Muzeo kaj devas esti komputile prilaborata laŭ la sama maniero. El 21 000 volumoj ŝi sukcesis ĝis nun en­komputiligi la titolojn de proksimume 3000 verkoj. Kun elserĉa programo TROVANTO ili estas alireblaj ĉe interreta adreso www.onb.ac.at (oftaj vizitoj necesaj, alie la projekto povus esti ĉesigita pro malgranda intereso de esperantistoj).

Seminario “Lingvoj en interreto”

vendrede en la sama ĉambro siamaniere daŭrigis la esperantologian konferencon.

Marc van Oostendorp (Nederlando) esprimis timzorgon, ĉu la granda kvanto da retanoj kun propra TTT paĝo unuflanke kaj lobiado de komercaj firmaoj aliflanke ne kondukos al ŝanĝo de la reta strukturo tiel, ke la privatuloj estos ekskluditaj el aktiva kontribuado al la reto (same kiel oni forte limigis antaŭ jardekoj la radio amatorojn, kiam ili tro plenigis la frekvencojn). Tiu­kaze la reto fariĝus nur unudirekta amas­komunikilo por reklamoj same kiel radio kaj televido. Alia danĝero venas de la privilegia posteno de la angla en funkcio de gastiganto kaj mastrumanto, dum la ceteraj lingvoj restaj nuraj gastoj en la reto. Tamen, se la pesimismaj prognozoj ne plen­um­iĝos, la reto povas revivigi kaj eternigi ĉiujn 6000 lingvojn de nia planedo kaj iliajn literaturojn.

Martin Haase (Germanio) priskribis la aplikon de la germana en la reto. Ofte la buŝaj parolantoj klopodas uzi la kultivitan literaturan lingvaĵon, en la retaj diskutejoj oni male renkontas strebon imiti per skribaj rimedoj la familiarecon de ne­formala buŝa interparolo. Per ideo­gramoj, majuskloj, ripetataj kri  aŭ demandsignoj oni esprimas ridon, ploron, ekkriojn, kisojn, emfazojn, ĝemojn, oscedojn. Inter la retaj diskutantoj evoluis vico da reguloj kaj ankaŭ mal­longigoj kaj ideogramoj ( : x = kiso, ROTFL = mi ridegas, LOL = mi ludas). Kelkaj el la mallongigoj jam penetris en la normalan buŝan lingvon simile kiel la usona O.K.

Ilona Koutny (Hungario) dediĉis sian prelegon al la internacia lingvo en la interreto. Ŝi informis precipe pri Virtuala Esperanta Biblioteko, Flavaj paĝoj, Adresaro de rete atingeblaj esperantistoj, pri diskutejo Bja listo, pri hejmaj paĝoj de E asocioj landaj kaj fakaj, vortaroj, literaturo, instru programoj. Samtempe ŝi atentigis pri misaj aferoj aperantaj en la reto: dissendado de nepetitaj reklamoj, kutime pri sekso, kaj malzorga stilo de retleteroj, kiu maleduke influas ĉefe infanojn. Adreso de Esperantaj TTT paĝoj: www.esperanto.net/veb.

Enketaj rezultoj.

Jen la unuaj tri ciferoj post trastudo de la unuaj 50 kongresaj enketiloj: meza aĝo de kongresano: 52 jaroj; meza aĝo dum unua kontakto kun Esperanto: 22 jaroj; meza aĝo dum eklerno de Esperanto: 31 jaroj. Sekve averaĝe pasas 9 jaroj inter ekkontakto kun Esperanto kaj eklerno de la lingvo.

Savi kulturan heredaĵon

Dum 112 jaroj nia komunumo produktis amason da kulturaĵoj. Ili estas plej ofte sur detruiĝemaj materialoj. Nia tasko estas nun pripensi strategiojn por savi ilin. Alia tasko estus kompili kompletan bibliografion de Esperanto. Ni ankaŭ bezonas gvidliniojn por katalogigi la diversajn Esperanto­bibliotekojn.

Kompakt Disko por Afriko

Ĵus aperis kompakt disko kun tri muzikaĵoj kun Esperanta teksto kaj du nur instru­mentaj. Teksto kaj muziko de Magnus Lund, Svedio. Ĝi kostas 10 DEM   tiu mono estos uzata por la afrika agado.

Forumo de Fakaj Asocioj

Kunvenis ĉ. 50 homoj el diversaj fakoj.

Roland Rotsaert (Internacia Komerca kaj Ekonomia Fakgrupo) atentigas pri la pro­ble­moj, kiujn asocio havas por bone prezenti siajn informojn tra interreto.

André Weber: Sur ‘Esperantaj’ produktoj oni sisteme menciu interret-adreson:

http://www.esperanto.org

G. Grattapaglia: Faka agado estu prioritata precipe, kie estas lingvaj problemoj plej gravaj (eĉ se oni ne konscias pri tio)   ekz. rotarianoj (E grupo: RADE). Idearo de rotarianoj tre similas al esperantistoj.

Lászlo Szilvási (revuo Eventoj): (1) Eventoj ofertas servojn al fakaj asocioj (aperigo de informoj). (2) Budapeŝta E domo havas (kun UEA) projekton ‘savu nian kulturon’ por redisponigi fakan literaturon, enkomput­iligante ne plu haveblajn verkojn. Aŭtoroj sendu siajn verkojn en elektronika formo.

Rapley (La Kvinpetalo, La Bouresse): Fakaj asocioj sendu informojn pri si por disdono al kursanoj de Kvinpetalo.

Ekumena Diservo

Pli ol 600 homoj partoprenis la “feston de dankemaj homoj” dimanĉe en la historie grava preĝejo “Sankt Marien”. Elstaris kontribuo de ĥoro el Munkeno kun meso komponita originale en Esperanto. La Di­servon gvidis pastroj el pluraj nacioj. Me­mo­rigante pri mallumaj punktoj de la milita kaj postmilita historio, predikis A. Burk­hardt pri la temo elektita de Berlinanoj: malgraŭ elreviĝoj dankemo pri ĉiuj ebloj.

Belartaj Konkursoj

Jen la rezultoj en 1999:

Poezio: 1 a premio: Antonio Valén (His­panio) pro “Amafer’ iama”; 2 a premio: Stefan MacGill (Hungario) pro “Ercoj”; 3 a premio: Gonçalo Neves (Portugalio) pro “Amoroj”; Honoraj mencioj: Gonçalo Neves (Portugalio) pro “Gagat'” kaj “Aglo”. Partoprenis 52 verkoj de 25 aŭtoroj el 17 landoj.

Prozo: 1 a premio: Sten Johansson (Svedio) pro “Nepoj en Torento”; 2 a premio: Sten Johansson (Svedio) pro “Kastelo de revoj”; 3 a premio: Lena Karpunina (Germanio) pro “La ridinda letero”; Honora mencio: Jorge Camacho (Hispanio) pro “Ludwig”. Partoprenis 20 verkoj de 14 aŭtoroj el 12 landoj.

Teatraĝo: 1 a premio: Paul Gubbins (Britio) pro “Nun ni parolu!” kaj “Kien la pruneloj kreskas”; 2 a premio: ne aljuĝita; 3 a premio: Paul Gubbins (Britio) pro “La forlasito”. Partoprenis 5 verkoj de 3 aŭtoroj el 3 landoj.

Eseo: Premio “Luigi Minnaja”: Gonçalo Neves (Portugalio) pro “Niaj verboj sen veproj”; 2 a premio: ne aljuĝita; 3 a premio: ne aljuĝita.

Kanto: Premio “Ahn Song san pri Kanto”: Valentina Maria Nan (Rumanio) pro “Ami”; 2 a premio: Fiorello Fiorentin, teksto, kaj Aldo Fiorentin, muziko, (Italio) pro “Rifuĝintoj”; kaj Anja Karkiainen, teksto, kaj Vesa Pölkki, muziko (Finnlando) pro “Kiam la folioj flavas”; 3 a premio: Aldo Fiorentin pro “Pensoj pri la paco”. Partoprenis 10 kantoj de 6 aŭtoroj aŭ aŭtoraj duopoj el 6 landoj.

Infanlibro: Premio “Infanlibro de la Jaro 1998”: Kroatia Esperanto Ligo pro la libro “Mirindaj aventuroj de metilernanto Hlapic” de Ivana Brlic Mazuranic, trad. el la kroata Maja Tišljar.

Vidbendo: 1 a premio: “Esperanto in Mecklenburg und Vorpommern 1905 1944” (1 a parto) de Ralf Kuse, Germanio; 2 a premio: “Esperanto   komunikado kaj kulturo” de Brazila E Ligo, reĝisorita de Ciro Gomes de Freitas; 3 a premio: “Malproksima eĥo de la silka vojo” (pri Taĝikio) de Firdaus Ŝukurov, Taĝikio. Du vidbendoj ne videblis pro teknikaj kialoj. Sume partoprenis 5 vidbendoj.

F. L. Veuthey

Homaj Rajtoj

Fama franca oceanografo, J. Y. Cousteau, antaŭ sia forpaso, lanĉis ideon pri aldono al Homaj Rajtoj: la Rajtoj de la Estontaj Generacioj ; ĉar ekde nun ni respondecas pri tio. Lia teamo kolektas subskribojn por apogi tiun agadon (ĝis nun pli ol 9 milionoj). Ili estos prezentataj ĉe Unuiĝintaj Nacioj. En via lando vi povas ankaŭ agadi, subtenigi. Pro tio, ni demandas bonvolem­ulojn por traduki al Esperanto, de la franca aŭ de la angla, malmultajn informojn. Ali­flanke, ni demandas tradukantojn el Espe­ranto al gepatraj lingvoj. Informoj: S-ro René Ballaguy, 12 rue du Ct Cousteau, 95000 Francio, .

12-a Internacia Medicinista

Esperanto-Konferenco en Opava

Ekde la 24-a ĝis la 29-a julio 1999 okazis unuafoje en Ĉeĥa Respubliko sub ho­nora protektado de la ĉefurbestro de Opa­va J. Mrázek la 12-a Internacia Me­d­icinista Esperanto-Konferenco IMEK ’99. Jam lon­ge antaŭ la konferenco LKK faris multon por atingi atenton de publiko, ĵurnalistoj kaj eventualaj sponsoroj. Tiu aktiveco estis sukcesa kaj la unuan fojon en la historio de Imekoj estis la konferenco subvenciita de kelkaj entreprenoj kaj farmaceŭtikaj firmaoj kaj estis akompanita per granda intereso de regionaj kaj tutŝtataj ĵurnaloj. La ĉefaj organizantoj de la 12-a IMEK estis UMEA, ĈEA kaj Esperanto-klubo en Opava. La konferenco okazis en Stu­denta hejmo de Hotela lernejo, kiu montr­iĝis kiel tre bona elekto pro luksa interiero, bona manĝejo, bela konfe­rencejo kaj agrablaj ĉambroj. Solenan malfermon de la konferenco parto­prenis ankaŭ ĉefurbestro de Opava kaj kelkaj ĵurnalistoj, kun kiuj oni diskutis pri historio kaj evoluo de esperanto kaj ĝia internacia signifo en la tempo, kiam la mondon invadas tajdo de la angla lingvo kaj kulturo, dum aliaj naciaj lingvoj kaj kulturoj suferas. La konferencon prezidis D-ro Imre Ferenczcy, D-ro W.Opoka, D-rino E. Kopečná kaj D­ro J. Hradil. Partoprenis entute 47 medicinistoj el 12 landoj (ankaŭ el Brazilio – Prof. Soares kaj D-rino Campos, el Japanio – D-ro Harada kun edzino kaj D-ro Saionji). La ĉefa temo de la konferenco estis: “Baza sanzorgo kaj medicino de laboraj malsanoj” kaj parto­prenantoj aŭskultis kaj diskutis pri 30 prelegoj el balneologio, homeoterapio, sto­ma­t­o­logio, klinika farmakologio, psiĥi­atrio, ĥirurgio, pediatrio, intema medicino kaj aliaj. Unu faka kunsido estis dediĉita al spertoj kun Yumeiho terapio kaj rezultoj en terapio de diversaj malsanoj (ekzem­ple kun kuracado de diabeto, multobla sklerozo, osteoporozo kaj aliaj).

Dum la konferenco okazis kursoj pri Yumeiho terapio sub gvidado de ĝia fon­dinto D-ro Saionji kaj kuracado de kelkaj pacientoj. Kelkaj kursanoj faris buŝan kaj praktikan ekzamenojn kaj ĉe la fino ili ricevis diplomojn, kiuj konfirmas atingitan gradon de majstreco de la metodo. La 12-an IMEK-on akompanis dank’ al sponsoroj riĉa vespera programo en tipaj ĉeĥaj restoracioj kaj bierejoj. Okazis ekskursoj en distriktan psiĥiatrian malsanulejon, en banlokojn Karlova Studánka, Jeseník kaj Klimkovice. Oni komune grimpis sur la plej altan monton de Moravio Praděd. La konferen­canoj estis solene akceptitaj de ĉefurbestro de Opava, kiu diris kelkajn vortojn pri his­to­rio de Opava, poste oni diskutis pri sig­nifo kaj utileco de esperanto kaj finfine oni vi­zi­tis urbodoman turon kun bela ĉirkaŭ­rigardo de la urbo.

La konferenco pasis en tre sincera etoso. Ĝi plifortigis amikajn kaj profe­siajn rilatojn. Oni ne sukcesis diskuti kaj trovi respondojn al ĉio, tamen la trak­tado estis fruktodona kaj en la tempo de komputiloj, Interneto kaj e-reta komuni­kado ĝi malfermis pordojn por alia komuna laboro kaj kontaktoj.

E. Kopečná

Al la detala raporto pri la l2-a IMEK utilas aldoni kelkajn vortojn, ĉar oni povas taksi ĝian preparon kaj publikan utiligon kiel vera mo­delo. Ĝia gazetara konferenco estis bone preparita kaj relative riĉe vizitita, kio rikoltigis pli o1 20 artikolojn en ĉeĥa gazet­aro, kelk­foje pri la konferenco infor­mis loka kaj regiona radioelsendo kaj ofi­cialan raporton eldonis ankaŭ la ĉeĥa pres­agentejo.

La unuopajn prog­ramerojn de la konferenco, ĉu fakajn ĉu distrajn parto­pre­nis kelkaj lokaj medicinistoj, kiuj montris viglan intereson pri eblecoj de 1a internacia lingvo.

Denove montriĝis, ke la internacia E­-renkontiĝo, kiu celas specifan utiligon de Esperanto estas por publiko pli efika ol nura amasiĝo de espe­rantistoj, kiuj celas amikan kunestadon kaj praktikadon de la lingvo. Tamen, bedaŭrinde, eĉ tiun eblecon la lokaj kaj ĉirkaŭ­aj samideanoj ne sufiĉe eluzis, kvankam la organiza komitato invitis ilin al vizito de 1a konferenco sen ia severa limigo.

kov.

La 72 a SAT kongreso

en Karlovy Vary

Jam trian fojon kongresis Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT) en Ĉeĥio: en la jaro 1921 en Prago, temis ja pri la fondo­kongreso dum la Universala kon­greso de Esperanto; en 1994 en Stráž­nice kaj nun inter la 24 a kaj 31 a de julio en Karlovy Vary.

Por la ĉijara SAT kongreso aliĝis 178 esperantistoj de 27 landoj, kiuj kreis vere internacian amikan etoson.

Krom la internaj laborkunsidoj de SAT, kunveno de ties fakaj frakcioj kaj tradicia jarkunveno de TANEF (natur­amikoj) dum la SAT kongreso estis riĉaj ankaŭ kaj faka, kaj distra programoj. El la faka ni nomu almenaŭ la prelegon de multjara kaj sperta sindikata funkciulo Pavel Růžička, kiu estis prezentita en la ĉeĥa (kun traduko de L. Karešová kaj P. Chrdle), kiun sekvis riĉa diskuto. Krom tiu ununura tradukita inter­veno ĉiuj ceteraj jam okazis en Esperanto: S. Chrdlová (CZ) prezentis banlokan tradicion en Karlovy Vary, L. Karešová (CZ) prezentis siajn spertojn de laboro kun mense handikapitaj plenkreskuloj, I. Peyraut (FR) prezentis longan lukton de sen­doku­men­tuloj en Francio, G. R. Le­don (BR) alproksimigis al la aŭskul­tantoj aktualajn faktojn el ekonomikaj kaj socipolitikaj karakteroj, J. L. Tortel en sia prelego traktis la okcitanan lingvon kaj epokon de troba­doroj en Francio, Alex Karkovsky (RU/US) rememorigis en sia kontribuo unikan blin­dan mondvojaĝanton, verkiston kaj instru­iston V. J. Jeroŝenko, K. Enderby (AU) okupiĝis en sia prelego pri la demando, ĉu eĉ murdisto meritas ricevi justecon kaj pre­cipe ĉu la socio povas toleri tion montrante je ekzemplo, ke tiu ŝajne simpla demando fariĝas en prak­tiko ege komplika. V. Hasala ne nur pre­legis pri Esperanto en poŝto kaj filatelo, sed krome gvidis dum la kon­greso filatelan dumkongresan giĉeton.

Sed la kongreso ne konsistis nur de fakaj prelegoj. Dum la tuttaga ekskurso kelkaj vizitis Pragon, aliaj la ceterajn famajn okcident­bohemiajn banlokojn (F.Lázně kaj Mariánské Lázně) kaj la kastelon Loket, dum la tria grupo de kuraĝuloj pilgrimis al la kastelo Loket piede kaj plej bone konatiĝis kun la belega pejzaĝo. Dum duontagaj ekskur­soj oni ekkonis Jáchymov (ne nur ties riĉan mezepokan historion kaj banlokan centron, sed ankaŭ la muzeon de la stalinisma koncentrejo), Klášterec nad Ohří kun ties kastelo, sed ankaŭ la plej grandan akvotoboganon en Ĉeĥio kaj nelaste la promenekskurso gvidis ilin tra la kongresurbo Karlovy Vary.

Ankaŭ la kultura programo estis bunta: la muzika vespero konsistis de du partoj: dum la unua prezentiĝis kiel komponisto, pianisto kaj kantisto Elena Puchova kun sia gasto Galina Stane nikova (ambaŭ RU), dum la dua parto brile plenumis operajn kaj operetajn ari­ojn Kateřina Kudláčková kaj Miroslav Smyčka (ambaŭ CZ) estante pian­akom­panataj de E.Puchova. Dum folklora adiaŭa vespero oni povis ĝui kantojn kaj dancojn de sakfluta ensemblo de Do­maž­lice.

La kontenteco, kiu brilis de la parto­prenantoj dum la adiaŭiĝo estis la plej bona aprezo por la organiza skipo, kiu diligente kaj sukcese laboris por la kongreso kaj al kiuj la Plenum Komitato de SAT volas publike danki. Temis pri P. Chrdle, L. Karešová, J. Melichárková, A. Klementová, S. Chrdlová, M. Blou­dek, J. Krupka kaj Z. Pluhař.

Kreŝo Barkoviĉ

Lernolibro por nova televida kurso de Esperanto preparata en Usono sub titolo Tuta Pasporto.

ILEI-Konferenco

en Karlovy Vary

Ĉirkaŭ 55 personoj el ĉiuj 5 kontinentoj aŭskultis prelegojn Instruo de lingvo kaj in­struo de gramatiko (G. Mattos, prezidanto de AdE, Brazilo), Edukado al paco (M. Grosjean, Svisio), Projekto INTER­KULTU­RO (M. la Torre, Italio), Komputilaj helpoj al instruado (M. Kovács, Hungario), La fremdeco en ni: ekkoni antaŭjuĝojn kaj ilin prilabori (S. Trenner, Germanio), Netradi­cia lernolibro de Esperanto (P. Chrdle, Ĉeĥio) kaj Antonimoj kaj falsaj sinonimoj en Esperanto (L. Mee, Britio).

Estis prezentitaj novaj kursoj Pasporto al la tuta mondo (L. Harmon, Usono, televida kurso), Urso-kurso (M. Jones, Britio), Tendaraj tagoj kaj Okulo (S. MacGill, Hungario). Paralele kun la prelegoj okazis seminarioj por B kaj C ekzamenoj. Kvin­foje kunsidis la komitato de ILEI, kiu akceptis du novajn regionajn sekciojn (Togolando, Katalunio), novan kasistinon (Kim-Lindblom Boo Mee, Svedio) kaj novajn kotizojn (14 eŭroj por A-landoj, 8 eŭroj por B-landoj). La konferenca rezo­lucio alvokas enkonduki en lernejan instru­adon metodojn, ki­el pace solvi kon­flik­­tajn situaciojn, kaj produkti fil­mojn kun tia temo kiel kontraŭpezon de filmoj plenaj de per­forto. Dum eks­kurso la konfe­ren­canoj vizitis urbojn Loket kaj Mari­án­ské Lázně.