Inspirita en ĉiela fajro,

ni volas, meze de kaoso de la mondo,

tamen, tre zorge, eble milde feliĉa, provu:

hodiaŭ ni festenu!

Parolado de Philipp Sonntag ĉe la kristnaska festo la 17-an de decembro,

ĉe la loko de la Kiezspinne / ElizeoD.doc

Ni amas la 9-an simfonion de Beethoven. Ĝi respondas al la espero de ni esperantistoj:

Ĝojo, belaj fajro de la dioj, filino de Elizeo, ni eniras, ebriaj de fajro, ĉielaj, vian sanktejon. Via magio denove ligas tion, kion la modo severe dividis; ĉiuj viroj fariĝu fratoj, kie loĝas via milda flugilo.

Sed ni vidas neniun mildan flugilon. Nur unu horon de veturo de ĉi tie, homoj frostas ĝis morto en Ukrainio. Kaj ni suspektas, ke nur kelkaj posteuloj de la ukrainoj kaj rusoj – kaj el ni – povos travivi la venantan varmegon en klimata ŝanĝiĝo.

Kaj nun la frenezo de la politiko: En Przewodow, Pollando, du homoj estis mortigitaj de raketoj kiel rezulto de milit-akcidento (NYT 12 dec. 2022, p. 6). Ni germanoj sendas du multekostan Patriot-raketbateriojn al Pollando. La poloj unue akceptas – kaj poste malakceptas, denove akceptas. Ĝi estis multekosta donaco el Germanio, sed ne sukcesa Kristnaska donaco. Ĉu Pollando povus protekti Bjalistokon kontraŭ Rusio per la Patriotoj? Neniu ŝanco! Ĉu povus esti eskalado ekigita de Patriot? Eble.

Ĉio estis multe pli trankvila en Bialystock, kiam L. L. Zamenhof devis rigardi grupojn kvereli. Li diris, ke Esperanto kiel nova komuna lingvo devas helpi kaŭzi ŝanĝon de konscio.

Li tute pravis! Kaj ni esperantistoj estas la kuraĝaj batalantoj, kiuj daŭre proponas tiun ĉi opcion pli ol cent jarojn poste. Eble precipe la mondo hodiaŭ estas tro patriarka, kaj ne sufiĉe matriarka.

Do ni ankaŭ havas ideon pri kiom mirinda estas festi:

Kun granda patoso, ĉi tiuj vortoj de L. L. Zamenhof priskribas la klasikan idealon de socio kun “egalaj rajtaj de homoj”, kiuj estas ligitaj per la ligo de ĝojo kaj amikeco.

Ĉu almenaŭ ni en Berlino estas pli bonaj, ol tiu ŝajne duonsovaĝa homaro? Ankaŭ ĉi tie ni devis dum jaroj timi, ke du spertaj eminentuloj subite, iam ajn, komencos pugnobati unu la alian. Ankaŭ ĉi tie la interkomunikado foje estis riproĉa, kun nuanco de ekscitiĝo, eĉ en la estraro, ne nur antaŭ kelkaj jaroj.

Kontraste al tio mi amas mencii pozitivan ekzemplon: la urbogvidilon fare de Fritz Wollenberg! La teksto estas paralele en Esperanto kaj la germana. Mi mem trovas tion ideala por lerni memstare kaj bona ekzemplo ne nur por instruistoj de Esperanto sed ankaŭ por esperantistoj, kiuj venas al Berlino.

Multaj bonaj sugestoj venas el Berlino: Lingvistoj kiel Wera Blanke, kiu sisteme formulis pragmatajn postulojn en sia libro “Esperanto – Terminologio kaj Terminologia Laboro” (paĝo 113), kiujn indas citi en nia memorfesto: nome ke Esperanto plenumas ĝuste tiujn postulojn optimume: simplecon, klaran prononcon, fajnan diferencigon de la vortsignifoj kaj multe pli. Pro tiuj avantaĝoj, mi pensas, ni povas festi Esperanton kiel bonan ilon, fortan ilon por la estonteco. (Zukunft)

Tial, ĉi tie same kiel tutmonde, fidindaj rimedoj estas gravaj por paco kaj progreso. Kaj mi ĝojas diri, ke ni progresas en Berlino. Kaj tion ni festas hodiaŭ kaj mi esperas, ke ĝi havos sugestian efikon al ni mem.

Mi ŝatas, kiam fabeloj estas rakontataj. Dum miloj da jaroj, infanoj grandaj kaj malgrandaj povis aŭskulti siajn rakontistojn. La hodiaŭaj gazetoj ne povas tion anstataŭi, ĉar ili raportas ĉefe pri dumvivaj ŝarĝoj. Kion ili memorigas, apenaŭ povas plaĉi al infanoj. Evidentiĝas, kiel plenkreskuloj atendas militojn kaj aliajn katastrofojn, horore por infanoj delonge. Kaj hodiaŭ virinoj ne plu volas aŭskulti virajn rakontojn.

Jes, la mondo estas tro patriarka kaj ne sufiĉe matriarka. Forigi virojn povus esti solvo, sed la genetika inĝenierado estas ankoraŭ malproksima de tio. Almenaŭ por la momento, ĝi ankoraŭ dependas de la harmonio ambaŭ. Ni bezonas malpli da Marso kaj pli da Venuso.

La vorto mem “batalkampo“, tiel aktuala en Ukrainio, sonas kiel kanibalismo. Sed kanibalistaj receptoj jam delonge estas eksmodaj. Anstataŭ vegetaraj kaj veganaj receptoj estas bonvenaj.

Ni festas, ke nun komenciĝis fundamenta ŝanĝo en la konscio.

Zamenhof kreis la spiritajn gvidliniojn por tio: <mallonga eltiraĵo>

“Mi estas homarano: tio signifas, ke mi gvidas min en la vivo per la sekvantaj principoj:

1. Mi estas homo, kaj la tutan homaron mi rigardas kiel unu familion; la dividitecon de la homaro en diversajn reciproke malamikajn gentojn kaj gentreligiajn komunumojn mi rigardas kiel unu el la plej grandaj malfeliĉoj, kiu pli aŭ malpli frue devas malaperi kaj kies malaperon mi devas akceladi laŭ mia povo.

2. Mi vidas en ĉiu homo nur homon, kaj mi taksas ĉiun homon nur laŭ lia persona valoro kaj agoj. Ĉian ofendadon aŭ premadon de homo pro tio, ke li apartenas al alia gento, alia lingvo aŭ alia socia klaso ol mi, mi rigardas kiel barbarecon.”

Li tute pravas, priskribante la malamikecojn kaj militojn de la homaro kiel babarecon, kiuj apenaŭ ŝanĝiĝis ĝis hodiaŭ. La vero estas tiel klara por preskaŭ ĉiuj tutmonde, ke ni povas diri, ke ŝanĝo de la konscio devas progresi.

Per ĝojkriado, ni faru ĝuste tion, kio gravas, kion ni aktive kreu. Mi diros al vi, kion ni bezonas sur ĉi tiu plagata planedo: Ĉi tiuj estas la plej bonaj mezuroj por kreado de konfido! Nome marcipano kristnaskokukoj, kaj biskvitoj same kiel vanilaj lunarkoj, ĉokoladaj koroj kaj cinamosteloj. Mi deziras al ni ĉiuj senfinajn pacajn festojn!