Metropoliteno – romano kun rilato al Berlino revenis al sia eldonloko

Metropoliteno reveturis al Nederlando

En 1933 en Amsterdamo estis eldonita unu el la klasikaĵoj de la originala Esperanta literaturo: Metropoliteno de Vladimir Varankin. Post 90 jaroj la libro denove aperas samlande, nun en nederlanda traduko.

Metropoliteno reveturis al Nederlando

En 1933 en Amsterdamo estis eldonita unu el la klasikaĵoj de la originala Esperanta literaturo: Metropoliteno de Vladimir Varankin. Post 90 jaroj la libro denove aperas samlande, nun en nederlanda traduko.

Pri la enhavo skribis Halina Gorecka en “Ondo de Esperanto” 2010.

La romano komenciĝas en Berlino, aprile 1928. La sovetia inĝeniero Vitalij Zorin en la germana ĉefurbo studas la konstruadon de metropoliteno, ja li estas plurjara proponanto de la metrokonstruo en Moskvo, kie la transporta situacio estas kriza. Varankin uzas nekutiman verkmanieron: en la unua parto de la romano alternas du rakontoj, mi-forma taglibro de Vitalij kaj li-forma rakonto el la romano, kiun tiu verkas en Berlino.

La unua perspektivo rilatas al la aktualaj eventoj en Berlino; krom spertiĝi pri konstruado de metropoliteno, Vitalij partoprenas en la aktivado de la germanaj ruĝfrontanoj, agitantaj kontraŭ konstruado de kirasŝipo kiel signo de la germana militemo, disvolviĝas amikaj/amaj rilatoj de Vitalij kaj kamaradino Alice Berg. La dua perspektivo pentras Moskvon unu jaron antaŭ lia alveno al Berlino. Ni vidas lukton de Vitalij kontraŭ Moskvaj burokratoj, kiuj kontraŭstaras konstruadon de metropoliteno. Lia privata vivo statas nekontentige, ni ekscias pri malboniĝantaj rilatoj kun la edzino Olga, kiu pro la longa vivo en mizero ĉiam estas grumblema kaj malĝoja, kvankam kompatinda.

La unua parto de la romano finiĝas per la forveturo de Vitalij el Germanio al Moskvo sojle de la 1a de majo 1929. La verkata de li romano venas samtempe al la tago antaŭ la forveturo el Moskvo al Germanio. Laŭ la aŭtoro “ĉi tie kunfluiĝas la pasinto kun la estanto”.

En la dua parto per la taglibro de Alice Berg ni ekscias pri la bataloj sur Berlinaj stratoj la 1an de majo, pri ŝia veno en Moskvon kaj renkontiĝo kun Vitalij. Intertempe dum la foresto de la edzo, Olga eklaboras kaj ŝia karaktero pliboniĝas. La fino de la romano estas nereale optimisma. Danke al la partia purigado malamikoj estas senmaskitaj, kaj metropoliteno en la proleta ĉefurbo estas konstruota per la fortoj de la sovetia popolo. Ankaŭ la ŝanceliĝado de Vitalij inter la du virinoj ricevas solvon.

La romano multrilate estas biografia, laŭ la aserto de Feina, filino de Varankin: “Olga estas mia patrino, Feino estas mi, la patro estas la protagonisto”.

Posted in Uncategorized | Tagged | Comments Off on Metropoliteno – romano kun rilato al Berlino revenis al sia eldonloko

Registrado de podkasto por “Die Zeit”

La registradoj por podkasto okazis en la “Haus am Mierendorffplatz” vendrede la 17-an de februaro 2023, kiun proponas la semajna revuo “Die Zeit” sub la titolo ” “Woher weißt Du das? (Kiel vi scias tion?)” aperos. Ĝi supozeble temos pri inventitaj lingvoj, kaj Esperanto nun estas simple parto de ĝi.

dum la registrado kun proksime 10 partoprenantoj

Ni vidos, kiom el la pli ol unu horo da materialo registrita en la granda rondo estos fine uzatao. Vasta gamo de temoj estis traktita.

Posted in Mierendorff, Presse, Berlin | Comments Off on Registrado de podkasto por “Die Zeit”

Lunde ĉe Viktoriaparko – marto 2023 – Germanaj Esperanto-kongresoj – mejloŝtonoj

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg). Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

6-a de marto 2023, 19h30

„Germanaj Esperanto-kongresoj – mejloŝtonoj en la historio de Germana Esperanto-Asocio“

Prepare al la 100-a Germana Esperanto-Kongreso je pentekosto 2023 en Brunsvigo Fritz Wollenberg prezentas kelkajn elektitajn germanajn Esperanto-kongresojn kiel la fondan kongreson en 1906  en Brunsvigo, la unuan postmilitan kongreson en 1947 en Munkeno, la Germanan-Francan Esperanto-Kongreson en 1969 en Strasburgo kaj la kongreson en Munkeno en 1991, en kiu unuiĝis GEA kaj GDREA .

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

Posted in Montags am Viktoriapark | Tagged , | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – marto 2023 – Germanaj Esperanto-kongresoj – mejloŝtonoj

Etikaj movadoj – Schwantje

La unua vendredo de la monato estas rezervita por prelego en la germana ĉe la Esperanto-grupo en la domo “Haus am Mierendorffplatz” en la berlina kvartalo Charlottenburg. Dum la aliaj vendredoj, la internacia lingvo Esperanto estas lernata aŭ praktikata per parolado.

Vendredon, la 3-an de februaro 2023, la fokuso estis sur la rilato de Esperanto al movadoj kiuj ne nur lernas lingvon por plezuro, sed ankaŭ asocias ĝin kun “etika” valoroj. Markus Schwantje, kiu estis la manaĝero de la Charlottenburga Bestoprotekta Asocio dum la “imperiestra periodo”, pensis pri bestaj-rajtoj-aktivuloj kaj inkludis la kontraŭulojn de eksperimentoj kun  bestoj, vegetaranojn, abstinentulojn, pacifistojn kaj subtenantojn de la vivreformo kaj naturkuracista movado.

Multo, pri kion li parolis pri sia “Ethische Rundschau” (etika cirkulero) aperas nuntempe sub malsama nomo. Ekzemple la kultivado de naturaj legomoj kiel “urba ĝardenado”,  aŭ la inklino al natura vivmaniero. En la 3-a numero de 1913 li informis siajn legantojn “Ueber das Esperanto” kaj speciale por lia legantaropri la “etikaj” movadoj , kiuj havis kontaktadresojn aŭ foje proprajn revuojn.

“Agra reformo” estis ankaŭ grava temo por li kaj li mencias, ke Ebenezer Howard, la spirita patro de la movado “ĝardenurbo”, jam havis plurajn 100 partoprenantojn ĉe la 3-a Esperanto-Kongreso en Kembriĝo en 1907 en sia projekto “Letchworth” (norde de Londono ) kaj klarigis la paralelojn inter la ideo de ĝardenurbo kaj Esperanto.En la 10-a Esperanto-Kongreso en Krakovo en 1913, li faris prelegon, kiu instigis la rusan revuon “Ondo de Esperedanto” mem konstati, kiel la aferoj okazas kun la konstruo la nova setlejo progresas kaj kiomgrade la noblaj celoj (malkosta loĝloko por laboristoj, sana medio, memsufiĉo kaj loka provizo, kulturo) povus esti plenumitaj. Komparebla projekto, la Edena fruktokultiva bieno en Oranienburg, estis anoncita en la gazeto “Ethische Rundschau”, same kiel la provizantoj de la “sanmanĝaĵo” tipaj, kiel irma .. el Charlottenburg. Estis natura fruktosuko, marmelado sen kemiaj aldonaĵoj, nuksa butero kaj bongustaj viando-anstataŭaĵoj.

Schwantje ne povas lasi de kritiko de la fakton, ke tro multe da emfazo estas metita sur la sanprofitojn kaj ŝparojn de elspezoj per vegetara nutrado kaj ke la etika aspekto de “ne mortigi bestojn” estas neglektita.

La “natura kuracisto” Wilhelm Winsch el Berlino, kiu ne nur estis centra figugo de la vakcinadkritiko, ankaŭ aktivis en Esperanto.  Somere li proponis tion, kio hodiaŭ estus nomata “wellness feriado” en Henkenhagen ĉe la Balta Maro (hodiaŭ Ustronie-Morskie en PL) en la refresigejo “Anker”. Li reklamis tion per reklamoj en internaciaj Esperanto-revuoj kaj tie prezentis siajn metodojn. Lia libro pri “Varmoterapio” estis ankaŭ eldonita en Esperanto kaj havis favorajn recenzojn.

    1. La revulo Graf Zeppelin kiel modelo por bestaj-rajtoj-aktivuloj

Estas signifa kongruo en la rigardo al la tiam tre populara grafo Zeppelin kun lia aerŝipo, kiun multaj konsideris principe neebla. En sia kontribuo “Esperanto kaj la komercisto” Ernst Kliemke el Berlino memoras, ke liaj instruistoj priskribis flugi “pli malpeze ol aero” kiel nesolveblan taskon, simile al la kvadratigon la cirklo. Sed tiu, kiun oni mokis kiel malsaĝulo, triumfis super siaj mokantoj kaj do ankaŭ Esperanto, kiun multaj nomisis kiel neblaa, ish, venkus ankaŭ fine. Schwantje uzas la saman komparon rilate al bestprotekto, kiu devas batali kun multe da rezisto. En 1913, la grafo, kiu estis prezidanto de la Bestprotekta Asocio en Württemberg dum multaj jaroj, invitis la partoprenantojn de kongreso al Friedrichshafen por bankedo kun turneo de la aerŝiphangaro.

Kliemke kaj Schwantje poste iĝis pli proksimaj, ĉar Schwantje vidis siajn ideojn realigita en la “Freyschaften”, kiuj estis fonditaj surbaze de la libro “Fürsten ohne Krone (Princoj sen krono)”, kiun Kliemke publikigis sub la pseŭdonimo “Heinrich Nienkamp”.

Vendrede haveblas ĉe la Esperanto-Grupo 12-paĝa broŝuro kun pli da fonaj informoj kaj bildoj.

    1. La invento de la Stromline en Charlottenburg en marto

La sekva publika prelego, al kiu gastoj estas bonvenaj, okazos vendrede la 3-an de marto 2023 je la 14-a horo en la domo apud Mierendorffplatz. La temo estos la aŭtomobila dezajnisto Oskar Bergmann el Kaiser-Friedrich-Strasse 35. Li estis inter la unuaj, kiuj proponis flulinian korpon. En lia lernejo, kun internaciaj partoprenantaro, li edukis is dizajnistojn. Tion li reklamis en Esperanto-revuoj kaj en la Universala Kongreso de 1913 en Krakovo.

En ĉiuj aliaj vendredoj vi bonvenas aŭskulti kiel sonas Esperanto.

Pliaj informoj kaj kontakto: Roland Schnell,

Posted in Insel, Mierendorff, Vortrag, Uncategorized | Comments Off on Etikaj movadoj – Schwantje

Lunde ĉe Viktoriaparko – februaro 2023 – La Junulara Esperanto-Semajno 2022/2023 apud Oranienburg

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg). Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

6-a de februaro 2023, 19h30

„La Junulara Esperanto-Semajno (JES) 2022/2023  apud Oranienburg “

Raportas kelkaj partoprenantoj de la lasta JES pri ĉi tiu granda internacia junulara aranĝo.

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

 

 

 

Posted in Montags am Viktoriapark, JES | Tagged , | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – februaro 2023 – La Junulara Esperanto-Semajno 2022/2023 apud Oranienburg

Lunde ĉe Viktoriaparko – januaro 2023 – Arĥeologio en Brazilo

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg). Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

16a de januaro 2023, 19h30

„Arĥeologio en Brazilo “

La arĥeologo kaj lingvisto Roberto da Silva Ribeiro el Brazilo prelegos okaze de lia restado en Berlino.

Li verkis en la revuo “La Karavelo” 2009 pri la temo.

PDF kompleta; LK_017_RV karavelo Ribeiro p12-14

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

Posted in Uncategorized | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – januaro 2023 – Arĥeologio en Brazilo

Festprelego P. Sonntag Zamenhof-Festo Berlin

Inspirita en ĉiela fajro,

ni volas, meze de kaoso de la mondo,

tamen, tre zorge, eble milde feliĉa, provu:

hodiaŭ ni festenu!

Parolado de Philipp Sonntag ĉe la kristnaska festo la 17-an de decembro,

ĉe la loko de la Kiezspinne / ElizeoD.doc

Ni amas la 9-an simfonion de Beethoven. Ĝi respondas al la espero de ni esperantistoj:

Ĝojo, belaj fajro de la dioj, filino de Elizeo, ni eniras, ebriaj de fajro, ĉielaj, vian sanktejon. Via magio denove ligas tion, kion la modo severe dividis; ĉiuj viroj fariĝu fratoj, kie loĝas via milda flugilo.

Sed ni vidas neniun mildan flugilon. Nur unu horon de veturo de ĉi tie, homoj frostas ĝis morto en Ukrainio. Kaj ni suspektas, ke nur kelkaj posteuloj de la ukrainoj kaj rusoj – kaj el ni – povos travivi la venantan varmegon en klimata ŝanĝiĝo.

Kaj nun la frenezo de la politiko: En Przewodow, Pollando, du homoj estis mortigitaj de raketoj kiel rezulto de milit-akcidento (NYT 12 dec. 2022, p. 6). Ni germanoj sendas du multekostan Patriot-raketbateriojn al Pollando. La poloj unue akceptas – kaj poste malakceptas, denove akceptas. Ĝi estis multekosta donaco el Germanio, sed ne sukcesa Kristnaska donaco. Ĉu Pollando povus protekti Bjalistokon kontraŭ Rusio per la Patriotoj? Neniu ŝanco! Ĉu povus esti eskalado ekigita de Patriot? Eble.

Ĉio estis multe pli trankvila en Bialystock, kiam L. L. Zamenhof devis rigardi grupojn kvereli. Li diris, ke Esperanto kiel nova komuna lingvo devas helpi kaŭzi ŝanĝon de konscio.

Li tute pravis! Kaj ni esperantistoj estas la kuraĝaj batalantoj, kiuj daŭre proponas tiun ĉi opcion pli ol cent jarojn poste. Eble precipe la mondo hodiaŭ estas tro patriarka, kaj ne sufiĉe matriarka.

Do ni ankaŭ havas ideon pri kiom mirinda estas festi:

Kun granda patoso, ĉi tiuj vortoj de L. L. Zamenhof priskribas la klasikan idealon de socio kun “egalaj rajtaj de homoj”, kiuj estas ligitaj per la ligo de ĝojo kaj amikeco.

Ĉu almenaŭ ni en Berlino estas pli bonaj, ol tiu ŝajne duonsovaĝa homaro? Ankaŭ ĉi tie ni devis dum jaroj timi, ke du spertaj eminentuloj subite, iam ajn, komencos pugnobati unu la alian. Ankaŭ ĉi tie la interkomunikado foje estis riproĉa, kun nuanco de ekscitiĝo, eĉ en la estraro, ne nur antaŭ kelkaj jaroj.

Kontraste al tio mi amas mencii pozitivan ekzemplon: la urbogvidilon fare de Fritz Wollenberg! La teksto estas paralele en Esperanto kaj la germana. Mi mem trovas tion ideala por lerni memstare kaj bona ekzemplo ne nur por instruistoj de Esperanto sed ankaŭ por esperantistoj, kiuj venas al Berlino.

Multaj bonaj sugestoj venas el Berlino: Lingvistoj kiel Wera Blanke, kiu sisteme formulis pragmatajn postulojn en sia libro “Esperanto – Terminologio kaj Terminologia Laboro” (paĝo 113), kiujn indas citi en nia memorfesto: nome ke Esperanto plenumas ĝuste tiujn postulojn optimume: simplecon, klaran prononcon, fajnan diferencigon de la vortsignifoj kaj multe pli. Pro tiuj avantaĝoj, mi pensas, ni povas festi Esperanton kiel bonan ilon, fortan ilon por la estonteco. (Zukunft)

Tial, ĉi tie same kiel tutmonde, fidindaj rimedoj estas gravaj por paco kaj progreso. Kaj mi ĝojas diri, ke ni progresas en Berlino. Kaj tion ni festas hodiaŭ kaj mi esperas, ke ĝi havos sugestian efikon al ni mem.

Mi ŝatas, kiam fabeloj estas rakontataj. Dum miloj da jaroj, infanoj grandaj kaj malgrandaj povis aŭskulti siajn rakontistojn. La hodiaŭaj gazetoj ne povas tion anstataŭi, ĉar ili raportas ĉefe pri dumvivaj ŝarĝoj. Kion ili memorigas, apenaŭ povas plaĉi al infanoj. Evidentiĝas, kiel plenkreskuloj atendas militojn kaj aliajn katastrofojn, horore por infanoj delonge. Kaj hodiaŭ virinoj ne plu volas aŭskulti virajn rakontojn.

Jes, la mondo estas tro patriarka kaj ne sufiĉe matriarka. Forigi virojn povus esti solvo, sed la genetika inĝenierado estas ankoraŭ malproksima de tio. Almenaŭ por la momento, ĝi ankoraŭ dependas de la harmonio ambaŭ. Ni bezonas malpli da Marso kaj pli da Venuso.

La vorto mem “batalkampo“, tiel aktuala en Ukrainio, sonas kiel kanibalismo. Sed kanibalistaj receptoj jam delonge estas eksmodaj. Anstataŭ vegetaraj kaj veganaj receptoj estas bonvenaj.

Ni festas, ke nun komenciĝis fundamenta ŝanĝo en la konscio.

Zamenhof kreis la spiritajn gvidliniojn por tio: <mallonga eltiraĵo>

Mi estas homarano: tio signifas, ke mi gvidas min en la vivo per la sekvantaj principoj:

  1. Mi estas homo, kaj la tutan homaron mi rigardas kiel unu familion; la dividitecon de la homaro en diversajn reciproke malamikajn gentojn kaj gentreligiajn komunumojn mi rigardas kiel unu el la plej grandaj malfeliĉoj, kiu pli aŭ malpli frue devas malaperi kaj kies malaperon mi devas akceladi laŭ mia povo.

  2. Mi vidas en ĉiu homo nur homon, kaj mi taksas ĉiun homon nur laŭ lia persona valoro kaj agoj. Ĉian ofendadon aŭ premadon de homo pro tio, ke li apartenas al alia gento, alia lingvo aŭ alia socia klaso ol mi, mi rigardas kiel barbarecon.”

Li tute pravas, priskribante la malamikecojn kaj militojn de la homaro kiel babarecon, kiuj apenaŭ ŝanĝiĝis ĝis hodiaŭ. La vero estas tiel klara por preskaŭ ĉiuj tutmonde, ke ni povas diri, ke ŝanĝo de la konscio devas progresi.

Per ĝojkriado, ni faru ĝuste tion, kio gravas, kion ni aktive kreu. Mi diros al vi, kion ni bezonas sur ĉi tiu plagata planedo: Ĉi tiuj estas la plej bonaj mezuroj por kreado de konfido! Nome marcipano kristnaskokukoj, kaj biskvitoj same kiel vanilaj lunarkoj, ĉokoladaj koroj kaj cinamosteloj. Mi deziras al ni ĉiuj senfinajn pacajn festojn!

Posted in Zamenhoffest, Kiezspinne | Comments Off on Festprelego P. Sonntag Zamenhof-Festo Berlin

Lunde ĉe Viktoriaparko – decembro 2022 – La 100-a Germana Esperanto-Kongreso en Brunsvigo

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg). Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

5a de decembro 2022, 19h30

La 100-a Germana Esperanto-Kongreso en Brunsvigo

GEA-prezidanto Ulrich Brandenburg raportos pri kunveno de la Asocia Konsilantaro por preparo de la 100-a Germana Esperanto-Kongreso en Brunsvigo.

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

 

Posted in Vortrag, Montags am Viktoriapark, Deutscher Esperanto-Bund | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – decembro 2022 – La 100-a Germana Esperanto-Kongreso en Brunsvigo

Lunde ĉe Viktoriaparko – novembro 2022 – FAME-Kulturpremio por Nataŝa kaj Ĵomart

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg). Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

7a de novembro 2022, 19h30

FAME-Kulturpremio por Nataŝa kaj Ĵomart 

Johann Pachter raportos pri la 17-a transdono de FAME-Kulturpremio en Aleno. Jam antaŭ du jaroj la premio estis aljuĝita al la kantduopo Nataŝa kaj Ĵomart. La 22-an de oktobro ĝi estis transdonita en la Kulturstacidomo de Aleno al la premiitoj.

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

Posted in Montags am Viktoriapark | Tagged , , | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – novembro 2022 – FAME-Kulturpremio por Nataŝa kaj Ĵomart

Zamenhoffesto 2022 en Berlino

Per tio ELBB invitas al la  Zamenhoffesto en Berlino la 17-an de decembro 2022:

Zamenhoffesto 2022 (invito)

Amike

Ronaldo

Posted in Hybrid, Zamenhoffest, Art der Veranstaltung, Berlin, Kiezspinne | Tagged | Comments Off on Zamenhoffesto 2022 en Berlino