Memorigo Metzger 2023

Ĉiujare tradicie dum la datreveno de la morto de Max Josef Metzger (la 17-an de aprilo) okazas io por memorigi, organzizita de la paroho, en kiu li vivis ĝis sia aresto en 1943. En 2023, en la 79-a datreveno de lia morto, estis invito al rondirado al la diversaj memorlokoj ĉirkaŭ la Preĝejo de Sankta Jozefo en Berlin-Wedding.

La loko por renkonti estis la “Pfarrhof” en Willdenowstrato  8, kie estas parohxo sur la muro sub lia ekza loĝejoenr la unua etaĝo. S-ro Kodritzki el la parohxo bonvenigis la partoprenantojn kaj enkondukis al  la vivo kaj aktivado de Metzger kaj lia graveco por ĉi tiu loko.

La memortabulo en Willdenowstrasse

Dum la tabulo en la korto ne estas tiel facile videbla, la tabulo en la strao estas klare videbla por preterpasantoj. Nokte ĝi eĉ estas lumigita per spotlumo. Ofte estas florkrono metita ĉi tie post la diservo. La tabulo estas bone videbla sur foto de 2010.

Max-Josef-Metgzer-Platz

Ne estas stratsigno ĉar ne estas loĝantoj. Kiam la placo estis restrukturita, kvar paneloj estis instalitaj en la grundo laŭ Müllerstrasse. La partoprenantoj provis deĉifri la skribaĵon, en kiu trovigigas informojn pri la vivo de Metzger. La lokoj kie li aktivis estas markitaj sur mapo. Detaloj de la placo kaj transformo en Vikipedio kaj malfermo en 2019. La trinkfonto estis instalita baldaŭ poste.

Stumbŝtono antaŭ la preĝejo

La 22-an de septembro 2016, rekte antaŭ la preĝejo ĉe la alia flanko de Müllerstraße, kiu estas malfacile transiriebla stumblo estis metita en la trotuaro antaŭ la ŝtuparo de  la preĝejo. Laŭ la ideo de la iniciatinto Gunter Demnig, artisto el Kolonjo, ĉi tiuj stumbloj, el kiuj ekzistas pluraj centoj tra Eŭropo,  formu malcentran memorejon.

En la preĝejo, kripto sub la altaro

Memorejo kun informtabuloj troviĝas en la preĝejo Sankta Jozefo sub la altaro kaj atingeblas per ŝtupala kriptoro. Se la preĝejo estas malfermita, sed preferinde ne dum diservoj, oni povas viziti ĝin. Ĉar Sankta Jozefo, dum Sankta Hedwig, la efektiva Berlina katedralo, estas renovigita, funcia kiel anstataŭaĵo, estas konsilinde ekscii antaŭe. Unu el la plakedoj ankaŭ mencias la engaĝiĝon de Metzger por Esperanto. Foto montras lin 1923ĉe la kongreso de la “Katolika Internacio” IKA en Konstanz . La traduko teksto estas:

En la kurso de la laboro por paco kaj internacia repaciĝo, Metzger rekonis la malforton de la movado en la nacia fragmentiĝo. En decembro 1919 li do faris alvokon en Esperanto por la fondo de Katolika Internacio. Kvankam la iniciato ricevis malmulte da respondo, li daŭre reklamis sian ideon de la Monda Paca Federacio, nun kun kontraŭkapitalisma gvidado (Ligo de Nacioj kaj Katolika Internacia).

Interkonsiliĝoj en la Esperanto-Kongreso en Hago en 1920 kaŭzis la kunfandiĝon de la “Tutmonda Paca Asocio de la Blanka Kruco” kun la “Internacia Katolika Unuigo Esperantista” por formi la “Katolika Internacian”. Ĉi tio devus unuigi la katolikojn de ĉiuj landoj en ĉia religia, kultura kaj socia agado per devigado de la principoj de praktika kristanismo kaj laboro por paco (La Katolika Internacio, 9f.). La tasko de Metzger kiel direktoro de la “Internacia Agado-Centro” de la organizo devis konservi ligon kun la naciaj komisionoj kaj internaciaj sekcioj. Metzger preparis la kongresojn de la Internacia en Graz (1921) kaj Marburg (1922), je la tria en Konstanco (1923) kun pli ol 300 partoprenantoj la Katolika Internacio estis priskribita kiel internacia pacorganizo surbaze de la papa pacprogramo.

Malgraŭ la sukceso, Metzger retiriĝis de la Katolika Internacio ĉar li estis en kredis ke ŝi ne povis atingi liajn celojn, kaj la influo de la kurio kreskis. Intertempe li havis kun la senkonfesia, kiun li helpis fondi en 1919 En 1923 li parolis en Esperanto en ĝia kongreso en Nyborg (Danio) .Ĉi tie Metzger ŝajnas unuafoje ekkontakti kun protestantaj teologoj el Skandinavio.

La venontan jaron Metzger organizis konferencon en Graz pri “La protestantoj kaj ni”. Ĉi tie li postulis reciproka konfesia kompreno kiu restarigis Sed li povis nur imagi la komunumon de ĉiuj kristanoj kiel “revenekumenismo”. Kun speciala permeso, Metzger ĉeestis la Mondan Fido kaj Ordo* Konferencon en Laŭzano en 1927 kiel observanto. Li ne povis raporti siajn impresojn en Vatikano, kiel li esperis, sed en pluraj revuoj. Li nun propagandis pliajn paŝojn al la reunuiĝo de la konfesioj, sed sen vidi la solan solvon en rekompenco ekumenismo. Anstataŭe, Metzger kritikis katolikan memkontenton kaj instigis malfermiteco al aliaj kredoj.

Posted in Ausflug, Max Josef Metzger, Uncategorized | Tagged , , | Comments Off on Memorigo Metzger 2023

Ponta Festo en Frankfurt (Oder) – 2023-05-01

Invito al la tradicia „Ponta Festo“ de la urbo Frankfurt (Odro), Germanio, 100 km oriente de Berlino, la 1-an de majo 2023. Jam la dektrian fojon Ronald Schindler instalos informstandon pri Esperanto nome de Esperanto-Asocio Berlin-Brandenburgio kaj Esperanto-Ligo Berlin.

La aranĝo okazos inter 11:00 kaj 18:00 h ĉefe en la regiono de la urboponto inter Frankfurt (Odro) kaj Słubice. En la proksimeco de la ponto (al norda direkto) ankaŭ instaliĝos nia informstando, rekonebla per Esperanto-flago.

Nia informstando memkompreneble bonege kaj konvinke denove demonstru, ke Esperanto ne nur funkcias, sed estas bona interkomprenilo inter la popoloj, do ankaŭ ponta lingvo. Pro tio ankaŭ estus bonega afero, ke mi ne restos la unusola esp-isto dum la festo.

Bedaŭrinde mi mem eble ne havos multe da tempo por akompani vin dum via restado en la urbo ĉar mi, kiel kutime, devos resti ĉe la stando.

Tamen multe okazos dum tiu ĉi tago ambaŭflanke de la Odro-rivero kaj vi certe ne enuos.

Vespere ni renkontiĝos en agrabla restoracio por komuna babilado.

Ronaldo

ponta festo 2023 (invito)

Posted in Infostand, Fest, Brandenburg, Frankfurt/Oder, Brückenfest, Uncategorized | Tagged | Comments Off on Ponta Festo en Frankfurt (Oder) – 2023-05-01

Lunde ĉe Viktoriaparko – aprilo 2023 – Brunsvigo – urbo de la 100-a Germana Esperanto-Kongreso

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg). Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

3-a de aprilo 2023, 19h30

„Brunsvivo – la urbo de la 100-a Germana Esperanto-Kongreso“

Prepare al la 100-a Germana Esperanto-Kongreso ni entreprenas virtualan promenon tra Brunsvigo.

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

Posted in Montags am Viktoriapark | Tagged , | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – aprilo 2023 – Brunsvigo – urbo de la 100-a Germana Esperanto-Kongreso

Ĵaŭda Rondo revigligas

Ĵaŭda Rondo revigliĝos

Kiam:              la kvara ĵaŭdo de la monato, 19:30 h

Kie:                 Esperanto-Butiko, Katzbachstr. 25, 10965 Berlin

Temoj:            Laŭ gusto kaj proponoj

Organizanto:   Johano Pachter

Karaj amikoj kaj ELBB-membroj,

post longa pauxzo, pro kovido, okazos ekde la venonta jxaudo denove la arangxo(j) “Jhauda Rondo” en la G.E.A.-oficejo (vidu sube).

Mi pluen esta/os respondeculo por malfermi (kaj fermi) la “butikon”.

En pasintaj jaroj la renkontigxoj, tre lozaj, ne havis iun cxefan temon. Sed nun ni pridiskutis kaj sxangxis al direkto/dedicxi parton de la arangxo al iu temo.
La aktuala temo cxi-jare estas la jubilea 100-a Germama Esperanto-Kongreso, tial ni diskutos kiel ni en/el Berlin kontribuu al tiu. En la G.E.A.-garagxo, sed cxefe en mia privata logxejo trovigxas ankoraux multaj malnovaj diverspecaj G.E.A.-kongresajxoj (kiuj ankoraux ne estis “donacitaj” al Bundearchiv).

Mi prezentos parton de tiuj, kaj ni diskutu cxu proponi/doni jam al Bundesarchiv en Koblenz, aux cxu al Landesarchiv Berlin se la kongresajxoj rilatas Berlin.

Amike

Johano

Posted in Uncategorized | Comments Off on Ĵaŭda Rondo revigligas

Metropoliteno – romano kun rilato al Berlino revenis al sia eldonloko

Metropoliteno reveturis al Nederlando

En 1933 en Amsterdamo estis eldonita unu el la klasikaĵoj de la originala Esperanta literaturo: Metropoliteno de Vladimir Varankin. Post 90 jaroj la libro denove aperas samlande, nun en nederlanda traduko.

Metropoliteno reveturis al Nederlando

En 1933 en Amsterdamo estis eldonita unu el la klasikaĵoj de la originala Esperanta literaturo: Metropoliteno de Vladimir Varankin. Post 90 jaroj la libro denove aperas samlande, nun en nederlanda traduko.

Pri la enhavo skribis Halina Gorecka en “Ondo de Esperanto” 2010.

La romano komenciĝas en Berlino, aprile 1928. La sovetia inĝeniero Vitalij Zorin en la germana ĉefurbo studas la konstruadon de metropoliteno, ja li estas plurjara proponanto de la metrokonstruo en Moskvo, kie la transporta situacio estas kriza. Varankin uzas nekutiman verkmanieron: en la unua parto de la romano alternas du rakontoj, mi-forma taglibro de Vitalij kaj li-forma rakonto el la romano, kiun tiu verkas en Berlino.

La unua perspektivo rilatas al la aktualaj eventoj en Berlino; krom spertiĝi pri konstruado de metropoliteno, Vitalij partoprenas en la aktivado de la germanaj ruĝfrontanoj, agitantaj kontraŭ konstruado de kirasŝipo kiel signo de la germana militemo, disvolviĝas amikaj/amaj rilatoj de Vitalij kaj kamaradino Alice Berg. La dua perspektivo pentras Moskvon unu jaron antaŭ lia alveno al Berlino. Ni vidas lukton de Vitalij kontraŭ Moskvaj burokratoj, kiuj kontraŭstaras konstruadon de metropoliteno. Lia privata vivo statas nekontentige, ni ekscias pri malboniĝantaj rilatoj kun la edzino Olga, kiu pro la longa vivo en mizero ĉiam estas grumblema kaj malĝoja, kvankam kompatinda.

La unua parto de la romano finiĝas per la forveturo de Vitalij el Germanio al Moskvo sojle de la 1a de majo 1929. La verkata de li romano venas samtempe al la tago antaŭ la forveturo el Moskvo al Germanio. Laŭ la aŭtoro “ĉi tie kunfluiĝas la pasinto kun la estanto”.

En la dua parto per la taglibro de Alice Berg ni ekscias pri la bataloj sur Berlinaj stratoj la 1an de majo, pri ŝia veno en Moskvon kaj renkontiĝo kun Vitalij. Intertempe dum la foresto de la edzo, Olga eklaboras kaj ŝia karaktero pliboniĝas. La fino de la romano estas nereale optimisma. Danke al la partia purigado malamikoj estas senmaskitaj, kaj metropoliteno en la proleta ĉefurbo estas konstruota per la fortoj de la sovetia popolo. Ankaŭ la ŝanceliĝado de Vitalij inter la du virinoj ricevas solvon.

La romano multrilate estas biografia, laŭ la aserto de Feina, filino de Varankin: “Olga estas mia patrino, Feino estas mi, la patro estas la protagonisto”.

Posted in Uncategorized | Tagged | Comments Off on Metropoliteno – romano kun rilato al Berlino revenis al sia eldonloko

Registrado de podkasto por “Die Zeit”

La registradoj por podkasto okazis en la “Haus am Mierendorffplatz” vendrede la 17-an de februaro 2023, kiun proponas la semajna revuo “Die Zeit” sub la titolo ” “Woher weißt Du das? (Kiel vi scias tion?)” aperos. Ĝi supozeble temos pri inventitaj lingvoj, kaj Esperanto nun estas simple parto de ĝi.

dum la registrado kun proksime 10 partoprenantoj

Ni vidos, kiom el la pli ol unu horo da materialo registrita en la granda rondo estos fine uzatao. Vasta gamo de temoj estis traktita.

Posted in Mierendorff, Presse, Berlin | Comments Off on Registrado de podkasto por “Die Zeit”

Lunde ĉe Viktoriaparko – marto 2023 – Germanaj Esperanto-kongresoj – mejloŝtonoj

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg). Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

6-a de marto 2023, 19h30

„Germanaj Esperanto-kongresoj – mejloŝtonoj en la historio de Germana Esperanto-Asocio“

Prepare al la 100-a Germana Esperanto-Kongreso je pentekosto 2023 en Brunsvigo Fritz Wollenberg prezentas kelkajn elektitajn germanajn Esperanto-kongresojn kiel la fondan kongreson en 1906  en Brunsvigo, la unuan postmilitan kongreson en 1947 en Munkeno, la Germanan-Francan Esperanto-Kongreson en 1969 en Strasburgo kaj la kongreson en Munkeno en 1991, en kiu unuiĝis GEA kaj GDREA .

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

Posted in Montags am Viktoriapark | Tagged , | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – marto 2023 – Germanaj Esperanto-kongresoj – mejloŝtonoj

Etikaj movadoj – Schwantje

La unua vendredo de la monato estas rezervita por prelego en la germana ĉe la Esperanto-grupo en la domo “Haus am Mierendorffplatz” en la berlina kvartalo Charlottenburg. Dum la aliaj vendredoj, la internacia lingvo Esperanto estas lernata aŭ praktikata per parolado.

Vendredon, la 3-an de februaro 2023, la fokuso estis sur la rilato de Esperanto al movadoj kiuj ne nur lernas lingvon por plezuro, sed ankaŭ asocias ĝin kun “etika” valoroj. Markus Schwantje, kiu estis la manaĝero de la Charlottenburga Bestoprotekta Asocio dum la “imperiestra periodo”, pensis pri bestaj-rajtoj-aktivuloj kaj inkludis la kontraŭulojn de eksperimentoj kun  bestoj, vegetaranojn, abstinentulojn, pacifistojn kaj subtenantojn de la vivreformo kaj naturkuracista movado.

Multo, pri kion li parolis pri sia “Ethische Rundschau” (etika cirkulero) aperas nuntempe sub malsama nomo. Ekzemple la kultivado de naturaj legomoj kiel “urba ĝardenado”,  aŭ la inklino al natura vivmaniero. En la 3-a numero de 1913 li informis siajn legantojn “Ueber das Esperanto” kaj speciale por lia legantaropri la “etikaj” movadoj , kiuj havis kontaktadresojn aŭ foje proprajn revuojn.

“Agra reformo” estis ankaŭ grava temo por li kaj li mencias, ke Ebenezer Howard, la spirita patro de la movado “ĝardenurbo”, jam havis plurajn 100 partoprenantojn ĉe la 3-a Esperanto-Kongreso en Kembriĝo en 1907 en sia projekto “Letchworth” (norde de Londono ) kaj klarigis la paralelojn inter la ideo de ĝardenurbo kaj Esperanto.En la 10-a Esperanto-Kongreso en Krakovo en 1913, li faris prelegon, kiu instigis la rusan revuon “Ondo de Esperedanto” mem konstati, kiel la aferoj okazas kun la konstruo la nova setlejo progresas kaj kiomgrade la noblaj celoj (malkosta loĝloko por laboristoj, sana medio, memsufiĉo kaj loka provizo, kulturo) povus esti plenumitaj. Komparebla projekto, la Edena fruktokultiva bieno en Oranienburg, estis anoncita en la gazeto “Ethische Rundschau”, same kiel la provizantoj de la “sanmanĝaĵo” tipaj, kiel irma .. el Charlottenburg. Estis natura fruktosuko, marmelado sen kemiaj aldonaĵoj, nuksa butero kaj bongustaj viando-anstataŭaĵoj.

Schwantje ne povas lasi de kritiko de la fakton, ke tro multe da emfazo estas metita sur la sanprofitojn kaj ŝparojn de elspezoj per vegetara nutrado kaj ke la etika aspekto de “ne mortigi bestojn” estas neglektita.

La “natura kuracisto” Wilhelm Winsch el Berlino, kiu ne nur estis centra figugo de la vakcinadkritiko, ankaŭ aktivis en Esperanto.  Somere li proponis tion, kio hodiaŭ estus nomata “wellness feriado” en Henkenhagen ĉe la Balta Maro (hodiaŭ Ustronie-Morskie en PL) en la refresigejo “Anker”. Li reklamis tion per reklamoj en internaciaj Esperanto-revuoj kaj tie prezentis siajn metodojn. Lia libro pri “Varmoterapio” estis ankaŭ eldonita en Esperanto kaj havis favorajn recenzojn.

    1. La revulo Graf Zeppelin kiel modelo por bestaj-rajtoj-aktivuloj

Estas signifa kongruo en la rigardo al la tiam tre populara grafo Zeppelin kun lia aerŝipo, kiun multaj konsideris principe neebla. En sia kontribuo “Esperanto kaj la komercisto” Ernst Kliemke el Berlino memoras, ke liaj instruistoj priskribis flugi “pli malpeze ol aero” kiel nesolveblan taskon, simile al la kvadratigon la cirklo. Sed tiu, kiun oni mokis kiel malsaĝulo, triumfis super siaj mokantoj kaj do ankaŭ Esperanto, kiun multaj nomisis kiel neblaa, ish, venkus ankaŭ fine. Schwantje uzas la saman komparon rilate al bestprotekto, kiu devas batali kun multe da rezisto. En 1913, la grafo, kiu estis prezidanto de la Bestprotekta Asocio en Württemberg dum multaj jaroj, invitis la partoprenantojn de kongreso al Friedrichshafen por bankedo kun turneo de la aerŝiphangaro.

Kliemke kaj Schwantje poste iĝis pli proksimaj, ĉar Schwantje vidis siajn ideojn realigita en la “Freyschaften”, kiuj estis fonditaj surbaze de la libro “Fürsten ohne Krone (Princoj sen krono)”, kiun Kliemke publikigis sub la pseŭdonimo “Heinrich Nienkamp”.

Vendrede haveblas ĉe la Esperanto-Grupo 12-paĝa broŝuro kun pli da fonaj informoj kaj bildoj.

    1. La invento de la Stromline en Charlottenburg en marto

La sekva publika prelego, al kiu gastoj estas bonvenaj, okazos vendrede la 3-an de marto 2023 je la 14-a horo en la domo apud Mierendorffplatz. La temo estos la aŭtomobila dezajnisto Oskar Bergmann el Kaiser-Friedrich-Strasse 35. Li estis inter la unuaj, kiuj proponis flulinian korpon. En lia lernejo, kun internaciaj partoprenantaro, li edukis is dizajnistojn. Tion li reklamis en Esperanto-revuoj kaj en la Universala Kongreso de 1913 en Krakovo.

En ĉiuj aliaj vendredoj vi bonvenas aŭskulti kiel sonas Esperanto.

Pliaj informoj kaj kontakto: Roland Schnell,

Posted in Insel, Mierendorff, Vortrag, Uncategorized | Comments Off on Etikaj movadoj – Schwantje

Lunde ĉe Viktoriaparko – februaro 2023 – La Junulara Esperanto-Semajno 2022/2023 apud Oranienburg

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg). Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

6-a de februaro 2023, 19h30

„La Junulara Esperanto-Semajno (JES) 2022/2023  apud Oranienburg “

Raportas kelkaj partoprenantoj de la lasta JES pri ĉi tiu granda internacia junulara aranĝo.

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

 

 

 

Posted in Montags am Viktoriapark, JES | Tagged , | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – februaro 2023 – La Junulara Esperanto-Semajno 2022/2023 apud Oranienburg

Lunde ĉe Viktoriaparko – januaro 2023 – Arĥeologio en Brazilo

Esperanto-kulturvespero en Esperanto-butiko, Katzbachstraße 25 (Kreuzberg). Trafikiloj: U6, Buslinio 248 – Platz der Luftbrücke, Buslinioj M43 kaj 140 – Dudenstraße/Katzbachstraße.

16a de januaro 2023, 19h30

„Arĥeologio en Brazilo “

La arĥeologo kaj lingvisto Roberto da Silva Ribeiro el Brazilo prelegos okaze de lia restado en Berlino.

Li verkis en la revuo “La Karavelo” 2009 pri la temo.

PDF kompleta; LK_017_RV karavelo Ribeiro p12-14

Al la renkontiĝo: Lunde ĉe Viktoriaparko

Posted in Uncategorized | Comments Off on Lunde ĉe Viktoriaparko – januaro 2023 – Arĥeologio en Brazilo